Rus Şiirinde Gölgeler
Rus Şiirinde Gölgeler
Anonim
Rus Şiirinde Gölgeler XX. YÜZYIL RUS ŞİİRİNDEN SEÇMELER
Önsöz
Asırları aşarak XI. yüzyıldan bize nasihat olarak gelen ‘Erdem başı dil’ sözü yaşadığımız çağda yeni bir anlam kazanıyor. Bilişsel bilimlerin bize araladığı kapıdan bakarak, dilin bizi diğer canlılardan ayırt eden başlıca özellik olduğu anlaşılmaktadır. Diğer biyolojik türlerde dil geni arayışları devam etse de, düşünme, duygularımızı belirtme, nesneleri ve eylemleri isimlendirme için kullanılan ‘dil’ denen bu müthiş dizgenin, hâlen tek bize verilmiş olduğu kabul edilmektedir. Çağımızın getirdiği teknolojik metaforları kullanırsak, dil; tıpkı bilgisayara yeni yüklenen işletim sistemi gibi, doğuştan bize yüklenir. İşletim sisteminin bilgisayar donanım kaynaklarını yönettiği gibi dil, bizi…yönetiyor, yönlendiriyor, yön veriyor, yol gösteriyor bize. İnsanda erdem varsa, dil sayesinde vardır. Onun için erdemin başı dildir.
Erdeme ulaşan yol dilden geçer. Demek ki, bize dilin ne olduğu, nasıl çalıştığı, bizi nasıl ve neden etkileyebildiği, güldürdüğü gibi ağlatabildiği, kızdırdığı gibi sevindirebildiği, nasıl bizi ‘Biz’ yaptığını anlamaya çalışmak düşer. Kolay değildir bu. Dünyaya geldiğimiz andan itibaren dili keşfetmeye başlıyoruz. Sesler, heceler, sözcükler, sözler, cümleler…Ve dil sırlarını açmaya başlıyor… Nasıl oluyor da, çocuk hiç bir gramer kitabını kullanmadan dili çözüyor?! Çocuk adeta dili dinleyen ve farkedendir çünkü. Dilin oyunlarını kabul eden ve dil ile oynayan, dile kalıp kelepçeleri takmayan, dili zaman ve mekanla sınırlandırmadan özgür bırakandır çünkü. Nasıl oluyor da yetişkin nice gramer kitabını okuyup dili hâlâ anlamıyor?! Dilden uzaklaşan, dili önemsemeyendir çünkü. Günlük koşuşturmada dile ‘araç’ işlevi yükleyen, dilin sesini, kokusunu, dokunuşunu unutan, dilin rengarenk dünyasından ayrılandır çünkü. Çocukluğumuza geri dönemiyoruz ama dilin o büyülü, gizemli diyarına açılan kapı daima açık. Bu kapının adı ‘Şiir’.
Şiirde dil alışılagelmiş gerçekliği sorguluyor, soru işareti bırakıyor, şüphe uyandırıyor, duygulandırıyor, düşündürüyor. Bilimden farkı yoktur şiirin. Bilim adamından farklı değildir şair. Bize düşen ise, şiir okurken dünyamızı, kendimizi yeniden tanımaya, Erdeme ulaşmaya çalışmaktır.
Rus şiiri… Tıpkı diğer dillerde varolan şiirler gibi kâşiflerini bekleyen sonsuz gizemli diyar. Bunu keşfetmek çeviri ve çevirmen ile mümkündür. Keşif yolu da zordur. Karşımıza yeni imgeler, renkler, sesler, kokular, kafiyeler çıkacak. Bunlar da bizi rutini sorgulamaya, sınırları zorlamaya davet ediyor. Dikkatli okursak, şiirlerde gölgeleri görürüz: gündelik hayatın, şiirin ve şairin, denizin, geçmişin, dünya kültürünün, dilin kendisinin gölgeleridir bu. Bu gölgeler gerçek mi? Gerçeklik nedir ki? Görebildiklerimiz, dokunabildiklerimiz mi gerçek, yoksa… hayalimize, rüyamıza girenler mi? Çiçek mi, koku mu? Deniz mi, rengi mi? Yağmur mu, sesi mi? Bal mı, tadı mı? İkisi. Çünkü dilde var.
Rus şiiri dünyasının keşfi yolunda rehber görevini üstlenen Gazi Üniversitesi Rus Dili ve Edebiyatı öğrencilerine Burak Cemil YILMAZ’a, Sema AKSOY’a, Damla ÖZTÜRK’e, Derya ÖZKAN’a, Elif Kadriye DUMAN’a, Erdem GÜLER’e, Buse Gül ALTUN’a ve Gazi Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları öğrencisi Anastasiya KRAYNÜÇENKO’ya, katkılarından dolayı Rusça Konuşan Gençler Derneği Başkanı Jenya ŞARLAK’a ayrı ayrı teşekkür ederim. Güzel şiirler daima yanınızda olsun. Nice etkileyici çeviriler zihninizi açsın. Dilin büyülü dünyası sizi hiç bırakmasın. Çünkü dildir erdemin başı.
Olena Kozan
Gazi Üniversites
Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü Okt.
Rus Şiir Sanatında Şiirin ve Şairin Gölgeleri-I
Şiir ruhumuzun derinliklerindeki kelimelerle ifade bulan yankıdır. Bundan dolayı şairler şiire sessel ve müziksel bir anlam yüklemiş, ilham anını tasvir edilen pek çok şiirde şiirin hem söz hem de müzik olduğu ifadelerine yer verilmiştir. Şiir bir yoldur, maddeden manaya, sığdan derine, kabuktan öze, dıştan içe… Çevirmen insandan evrene, evrenin içindeki insandan, insanın içindeki evrene bu derin manayı ve güçlü imgeyi vermeye çalışmıştır. Şiirlerde ilham anı karanlık bir gecede bir yıldızın ışıması, denizin soluk alması, çiçeklerin büyümesi gibi kainata dair güzelliklerle ifade edilir, ayrıca bu anın heybeti kimi şairler tarafından fışkıran sulara ve kıvılcımlara benzetilir. Bezense şairler tarafından çöplerin arasından yabani otlar gibi şiirlerin doğduğu ifade edilirken bu şiirin çirkinde bile mevcut olan güzellikleri göstermek gayesini ortaya koyar. Şairlerin beklediği ilham perisi elinde kavalıyla örtülerinden sıyrılıp geldiğinde ruhun derinliklerinden köprüler kurulur ve o his seslere bürünür. Bu yüzden şiirde seslenmeler, fısıltılar, nidalar, çığlıklar, ıslıklar gibi sessel ifadelere yer verilir. Çevirmen şiirin melodisini de aktarmak gayretindedir. Bu coşkulu anın, ilham anının betimlemelerinde şairin hislerine ve ürettiği imgelere de sadık kalmak için çaba göstermiştir
Sema Aksoy
Marina Tsvetayeva
Поэт
Поэт – издалека заводит речь.
Поэта – далеко заводит речь.
Планетами, приметами… окольных
Притч рытвинами… Между да и нет
Он – даже размахнувшись с колокольни -
Крюк выморочит… Ибо путь комет -
Поэтов путь. Развеянные звенья
Причинности – вот связь его! Кверх лбом -
Отчаетесь! Поэтовы затменья
Не предугаданы календарем.
Он тот, кто смешивает карты,
Обманывает вес и счет,
Он тот, кто спрашивает с парты,
Кто Канта наголову бьет,
Кто в каменном гробу Бастилий -
Как дерево в своей красе.
Тот, чьи следы – всегда простыли,
Тот поезд, на который все
Опаздывают…
Опаздывают… – ибо путь комет -
Поэтов путь: жжя, а не согревая,
Рвя, а не взращивая – взрыв и взлом -
Твоя стезя, гривастая кривая,
Не предугадана календарем!
1923
Şair
Şair uzaktan başlar
Şair uzağa götürür.
Gezegenler, göstergeler.... İmaların
Karmaşıklığı, evet ve hayır arasında.
Çan kulesinden bile atlarken halkayı çizer
Çünkü onunki kuyruklu yıldızın yoludur
Şairlerin yolu. Sebep sonuç ilişkisinin kopuşu,
İşte onun bağlantısı anlam ötesi,
Anlamazsınız! Şairin ilhamı
Takvimin ötesi.
O’dur, tüm anlamları, karıştıran
Matematik, fizik alt üst eden,
O çocuk gibidir, çocuk sorularını sorar,
O Kant’ın felsefesini çökerten…
O, Bastil’in duvarlarının içinde
Güzelliği solmayan ağaç gibi,
İzleri kaybolmuş biri,
Herkesin geciktiği tren…
Gecikiyorlar
Gecikiyorlar.. Çünkü kuyruklu yıldızın yolu
Şairlerin yolu: ateşe vererek, ısıtmadan
Yırtarak bir araya getirmeden, patlama ve çökertme,
Senin yörüngen tuzaklarla dolu
Önceden sezilmemiş takvimlerle!
Мои стихи
Моим стихам, написанным так рано,
Что и не знала я, что я – поэт,
Сорвавшимся, как брызги из фонтана,
Как искры из ракет,
Ворвавшимся, как маленькие черти,
В святилище, где сон и фимиам,
Моим стихам о юности и смерти
– Нечитанным стихам! –
Разбросанным в пыли по магазинам
(Где их никто не брал и не берет!),
Моим стихам, как драгоценным винам,
Настанет свой черед.
1913
Benim Şiirlerim
Benim şiirlerim öylesine erken yazıldı ki
Bilmiyordum ben bir şair olduğumu.
Fışkıran sular gibi bir fıskiyeden
Çıkan kıvılcımlar gibi bir fişekten.
Derinlere gömülerek küçük şeytanlar gibi
Uyku ve günlük olan bir mabette,
Benim şiirlerim gençlik ve ölümle ilgili
Okunmayan şiirlerim benim.
Dağınık ve toz içinde dükkanlarda
(Onları kimsenin almadığı ve almayacağı).
Benim şiirlerim pek kıymetli bir şarap gibi
Kendi sırasını bekliyor.
Стих растут как звезды и как розы…
Стихи растут, как звезды и как розы,
Как красота – ненужная в семье.
А на венцы и на апофеозы —
Один ответ: «Откуда мне сие?»
Мы спим – и вот, сквозь каменные плиты,
Небесный гость в четыре лепестка.
О мир, пойми! Певцом – во сне – открыты
Закон звезды и формула цветка.
1918
Şiirler yıldızlar ve güller gibi büyüyor…
Şiirler yıldızlar ve güller gibi büyüyor
Ailede gerekmeyen bir güzellik gibi.
Taca ve o muazzam ululamaya ise,
Bir tek cevap “Bu bana nereden geliyor?”
Uyuyoruz ve işte içinden taş levhanın
Göklerden bir misafir dört yaprak içinde.
Ah dünya, anla! Şaire uykusunda bildiriliyor
Yasaları yıldızların ve formülü çiçeğin.
Maksimilian Voloşın
Поэту
Горн свой раздуй на горе, в пустынном месте над морем
Человеческих множеств, чтоб голос стихии широко
Душу крылил и качал, междометья людей заглушая.
Остерегайся друзей, ученичества шума и славы.
Ученики развинтят и вывихнут мысли и строфы.
Только противник в борьбе может быть истинным другом.
Слава тебя прикуёт к глыбам твоих же творений.
Солнце мёртвых, – живым она намогильный камень.
Будь один против всех: молчаливый, тихий и твёрдый.
Воля утёса ломает развёрнутый натиск прибоя.
Власть затаённой мечты покрывает смятение множеств!
Если тебя невзначай современники встретят успехом, —
Знай, что из них никто твоей не осмыслил правды:
Правду оплатят тебе клеветой, ругательством, камнем.
В дни, когда Справедливость ослепшая меч обнажает,
В дни, когда спазмы любви выворачивают народы,
В дни, когда пулемёт вещает о сущности братства —
Верь в человека. Толпы не уважай и не бойся.
В каждом разбойнике чти распятого в безднах Бога.
1923-1925
Şair’e
Denizin sesi ruhunu okşatsın diye
Ünlemlerini insanların susturup,
Ruhunu kanatlandırsın diye,
Kalabalıkların diyarını aşıp,
Denize bakan uzak bir dağda
Ateşini yak…
Sakın dostlardan, övenlerin gürültüsünden ve şöhretten.
Övgü alır düşüncelerinden kafiyeler,
Unutma, sadece düşman hakiki bir dost olabilir
Mücadelede.
Şaheserlerinin esaretine düşürür şöhret,
Ölülerin şanı yaşayanlara mezar taşıdır, elbet.
Dur herkesin karşısında,
Suskun, durgun, sağlam.
Kayanın duruşu aşar gücünü dalgaların.
Hayalin gücü yener karasızlığını kalabalığın.
Başarını takdir ederse çağdaşların, bil ki
Hakikatinin anlamını idrak edemedi hiç biri,
Senin hakikatinin iftirayla sövgülerle taşlarla öderler bedelini.
Gözleri kör adaletin kılıcını çıkardığı o vakitte,
Bir sevinin sancılarının halkı etkilediği o vakitte,
Makineli tüfeğin kardeşliğin özünü törenlerle ilan ettiği o vakitte,
İnsanlığa İnan. Kalabalıklara saygı duyma ve korkma.
Haydutlara bakarak derin saygı duy,
Dipsiz uçurumlarda çarmıha gerilen Tanrı’ya.
Anna Ahmatova
Мне ни к чему одические рати…
Мне ни к чему одические рати
И прелесть элегических затей.
По мне, в стихах все быть должно некстати,
Не так, как у людей.
Когда б вы знали, из какого сора
Растут стихи, не ведая стыда,
Как желтый одуванчик у забора,
Как лопухи и лебеда.
Сердитый окрик, дегтя запах свежий,
Таинственная плесень на стене…
И стих уже звучит, задорен, нежен,
На радость вам и мне.
1940
Gerek yok övgülere…
Gerek yok övgülere
Romantik düşlerin büyüsüne.
Bana göre herşey altüst olmalı şiirde
‘Hayatta olmaz bu’ dedirtmeli.
Ah bilseniz, şiirin utanmadan
Doğduğu kırıntıları,
Duvarın dibindeki karahindiba gibi,
Yabani bitkiler gibi.
Öfkeli haykırış, taze katran kokusu
Duvardaki esrarengiz küf…
Ve şiir neşeli, zarif, dile geldi,
Beni ve sizi sevindirdi.
Муза
Когда я ночью жду ее прихода,
Жизнь, кажется, висит на волоске.
Что почести, что юность, что свобода
Пред милой гостьей с дудочкой в руке.
И вот вошла. Откинув покрывало,
Внимательно взглянула на меня.
Ей говорю: “Ты ль Данту диктовала
Страницы Ада?” Отвечает: “ Я!”.
1924
İlham Perisi
Gece onun gelişini beklediğim vakit
Ölümle yaşam arasında kalırım.
Saygı ifadesi nedir, gençlik nedir, nedir özgürlük?
Elinde kavalıyla sevgili misafirimin yanında,
İşte geldi sıyrılarak örtüsünden
Dikkatlice baktı bana.
Ona: “Sen miydin yazdıran Dante’ye[1 - ÇN: Şair İtalyan şair Dante Alighieri’ye ve onun ünlü eseri “İlahi Komedya”ya atıfta bulunuyor.]
Cehennem sayfalarını?” dedim, cevap verdi “Ben’im”.
Osip Mandelştam
Дыханье вещее
Дыханье вещее в стихах моих
Животворящего их духа,
Ты прикасаешься сердец каких,
Какого достигаешь слуха?
Или пустыннее напева ты
Тех раковин, в песке поющих,
Что круг очерченной им красоты
Не разомкнули для живущих?
1909
Kainatın Nefesi
Kainatın nefesi şiirlerimde benim
Yaşama gücü veren ruhtan.
Sen kimlerin kalplerine dokunuyorsun?
Kimler işitiyor seni?
Yahut tenha bir melodisin sen
Kumda kabukların şarkısına benzeyen,
İnsan için bitmek bilmeyen döngü,
Ruhun yarattığı güzelliğinin?
Silentium
Она еще не родилась,
Она и музыка и слово,
И потому всего живого
Ненарушаемая связь.
Спокойно дышат моря груди,
Но, как безумный, светел день,
И пены бледная сирень
В черно-лазоревом сосуде.
Да обретут мои уста
Первоначальную немоту,
Как кристаллическую ноту,
Что от рождения чиста!
Останься пеной, Афродита,
И слово в музыку вернись,
И сердце сердца устыдись,
С первоосновой жизни слито!
1910-1935
Silentium
O henüz doğmadı.
O, hem müzik hem de söz.
Demek bütün canlıların
Bozulmayan bağlantısı da.
Sükunetle solur denizin göğüsleri,
Meczup gibi aydınlandı gün.
Köpükler solgun bir leylak rengi,
Gök mavisi bir kap sanki deniz.
Kavuşsunlar benim dudaklarım
İlk sessizliğe,
Ki o doğuştan temiz,
Kristal bir notaya benzer.
Afrodit, sen köpük kal!
Sözcük, sen de müziğe dön!
Kalp kalbe dönüp,
Hayatın kaynağına dön!
Boris Pasternak
Февраль
Февраль. Достать чернил и плакать!
Писать о феврале навзрыд,
Пока грохочущая слякоть
Весною черною горит.
Достать пролетку. За шесть гривен,
Чрез благовест, чрез клик колес,
Перенестись туда, где ливень
Еще шумней чернил и слез.
Где, как обугленные груши,
С деревьев тысячи грачей
Сорвутся в лужи и обрушат
Сухую грусть на дно очей.
Под ней проталины чернеют,
И ветер криками изрыт,
И чем случайней, тем вернее
Слагаются стихи навзрыд.
1912
Şubat
Şubat. Bir kalem simsiyah ağlıyor, kağıtlarsa ak,
Ve Şubata dair şiirler yazıyor hıçkırarak.
Ve işte su ile karılmış toprak
İlkbaharın siyahlığıyla yan yana.
6 Grivene bir faytona atlayarak,
Çan sesleri arasından tekerleklerse, gıcırdayarak
Hızlıca gitmeli ki, vardığı yerde sağanak
Daha gürültülü mürekkep ve gözyaşından.
Burada kömürleşmiş armutlar gibi
Binlerce ekin kargası,
Uçuyor bir su birikintisine ve eriyor
Gözlerin dibindeki suyu çekilmiş keder.
Onun altında karlar eriyip beliriyor toprak,
Ve çığlıklar rüzgarları yarıyor ve
Kazara, daha doğrusu hıçkırarak
Kelimeler şiirleniyor.
Определение поэзии
Это – круто налившийся свист,
Это – щелканье сдавленных льдинок.
Это – ночь, леденящая лист,
Это – двух соловьев поединок.
Это – сладкий заглохший горох,
Это – слезы вселенной в лопатках,
Это – с пультов и с флейт – Figaro
Низвергается градом на грядку.
Всё, что ночи так важно сыскать
На глубоких купаленных доньях,
И звезду донести до садка
На трепещущих мокрых ладонях.
Площе досок в воде – духота.
Небосвод завалился ольхою,
Этим звездам к лицу б хохотать,
Ан вселенная – место глухое.
1917
Şiirin Tanımı
Şiir, havayı dolduran ıslık,
Kırılan bir buz parçasının kesif sesi,
Yaprağa buz tutan bir gece,
Karşılıklı öten iki bülbül,
Gözyaşları evrenin sırtlarımızda,
Tablosundan ve flütünden
Figaro’nun dökülmesi damla damla.
Şiir, gecenin bulması gereken
Suyun derinliklerinde,
Yıldızı bulup taşımak
Titreyen ıslak avuçlarında.
Yassı tahta gibi duruyor basık hava,
Kızılağaçlarsa gökyüzüyle boğuşur.
Evren farkına varmasa da,
Yıldızlara gülmek yaraşır.
Николай Михайлович Рубцов
Поэзия
Теперь она, как в дымке, островками
Глядит на нас, покорная судьбе,—
Мелькнет порой лугами, ветряками —
И вновь закрыта дымными веками…
Но тем сильней влечет она к себе!
Мелькнет покоя сельского страница,
И вместе с чувством древности земли
Такая радость на душе струится,
Как будто вновь поет на поле жница,
И дни рекой зеркальной потекли…
Снега, снега… За линией железной
Укромный, чистый вижу уголок.
Пусть век простит мне ропот бесполезный,
Но я молю, чтоб этот вид безвестный
Хотя б вокзальный дым не заволок!
Пусть шепчет бор, серебряно-янтарный,
Что это здесь при звоне бубенцов
Расцвел душою Пушкин легендарный,
И снова мир дивился благодарный:
Пришел отсюда сказочный Кольцов!
Железный путь зовет меня гудками,
И я бегу… Но мне не по себе,
Когда она за дымными веками
Избой в снегах, лугами, ветряками
Мелькнет порой, покорная судьбе…
1969
Şiir
Şimdi şiir bir sis bulutunda
Bize bakıyor kadere boyun eğerek.
Bir görünüp kayboluyor
Çayırlıklarının, yel değmenlerinin suretine girerek.
Ve tekrar asırların sisinde eriyor…
Bir girdap gibi kuvvetle kendine çekiyor.
Huzurlu bir köy manzarası görünüyor ve,
Yeryüzünün kadimliğini hissederek
Öyle bir sevinç ruhuma akıyor,
Sanki tarlada değirmenci tekrar söylüyor şarkısını.
Ve günler nehrin sularına dönüyor…
Karlar, karlar… Solgun bir demir ardında
Görüyorum bir köşe temiz ve tenha.
Asır bağışlasın beni, homurdanmalar boşuna,
Fakat yalvarırım: bu görüntüyü
Kapatmasın gardan yükselen duman.
Fısıldasın lodos gümüşi-kehribar,
Burada çınlamalarında çıngırakların
Açıldığını ruhunun efsanevi Puşkin’in.
Minettar dünya hayret etti tekrar:
Masalsı Koltsov’un da buradan geldiğine!
Demir yolu çağırıyor beni sirenlerle-klaksonlarla,
Ve koşuyorum… Ama ben kendimi kaybederim,
Şiir dönüştüğünde, sisli asırları geçerek
Çayırlarla yel değirmenlerine, karlar altında bir kulübe,
Ve boyun eğdiğinde, kadere…
Rus Şiir Sanatında Şiirin ve Şairin Gölgeleri-II
Paul Valery şairin amacını “Şair, dil içinde dil yaratmak için yaşar” şeklinde tanımlamıştır. Pek çok şair varoluş amacını anlatırken şiire başvurmuştur. Ancak şiir onlar için asla bir araç değil, amaçtır. Kendilerini diğer insanlardan ayıran noktanın, dünyaya şiir yazma amacıyla gelmek olduğunu belirtmişlerdir. Amaçları şiire ulaşmaktır. İnsanlardan farklı olduklarını
‘Ah uçurum! Ayırıyorsun onlardan beni,
Yaşıyorum, kendimi hiç anlatamadan insanların arasında,
O kadar az paylaştım ki sevinç ve hüzünlerini’
şeklindeki mısralarla dile getirmişlerdir.
Şairler için şiir yazmanın ilk ve en önemli aşaması kuşkusuz ki, ilham anıdır. Şiirlerinde ilham anının gelişini ‘uzak vadilerden gelen ritmik sesle’, ‘kıvrana kıvrana gelen hayaletler’ veya ‘rüyanın sesinin çağırması’ olarak anlatmışlardır.
Şiiri ise çok farklı şekillerde tanımlamışlardır. Onlara göre şiir “yıldızların yasası ve çiçeğin formülü” gibidir. Yani, o kadar güzel ve kusursuzdur. Şair, hayat karşısına zorluklar çıkarsa dahi şiir yazmaktan vazgeçmeyen, ilham ile dolup taşan kişidir.
‘Ben dünyaya Güneşi görmek için geldim.
Ama gün bittiyse eğer,
Ölüm saatinde,
Ben yine şarkılar söyleyeceğim Güneşe!’
Damla Öztürk
Dmitriy Merejkovskiy
Дети ночи
Устремляя наши очи
На бледнеющий восток,
Дети скорби, дети ночи,
Ждем, придет ли наш пророк.
Мы неведомое чуем,
И, с надеждою в сердцах,
Умирая, мы тоскуем
О несозданных мирах.
Дерзновенны наши речи,
Но на смерть осуждены
Слишком ранние предтечи
Слишком медленной весны.
Погребенных воскресенье
И, среди глубокой тьмы,
Петуха ночное пенье,
Холод утра – это мы.
Наши гимны – наши стоны;
Мы для новой красоты
Нарушаем все законы,
Преступаем все черты.
Мы – соблазн неутоленных,
Мы – посмешище людей,
Искра в пепле оскорбленных
И потухших алтарей.
Мы – над бездною ступени,
Дети мрака, солнца ждем,
Свет увидим и, как тени,
Мы в лучах его умрем.
1895
Gecenin Çocukları
Gözlerimizi dikerek aydınlanan doğuya,
Üzüntünün, gecenin çocukları
Bekliyoruz peygamberimiz gelecek mi acaba?
Kalplerimizde umutlarla,
Yaşanmamışı hissediyoruz,
Yaratılmamış dünyaları,
Canımızdan can vererek özlüyoruz.
Konuşmalarımız cesur,
Ama ölüme mahkum.
Oldukça yavaş gelen ilkbaharın,
Fazlasıyla erken habercisiyiz.
Ölülerin dirilişi,
Derin karanlıklar içindeki,
Sabahın ayazı-hepsi betimler bizi.
Uçurumun kenarındaki adımlarız,
Güneşi bekliyoruz, karanlığın çocuklarıyız.
Işığı görüyoruz, ve sanki parçalanan bir gölge gibi,
Işığın içinde can veriyoruz.
Marina Tsvetayeva
Стихи растут
Стихи растут, как звезды и как розы,
Как красота – ненужная в семье.
А на венцы и на апофеозы —
Один ответ: «Откуда мне сие?»
Мы спим – и вот, сквозь каменные плиты,
Небесный гость в четыре лепестка.
О мир, пойми! Певцом – во сне – открыты
Закон звезды и формула цветка.
1918
Şiirler de Büyür
Şiirler de doğar, tüm güller ve yıldızlar gibi,
Hiç kimse için gerekli olmayan güzellik gibi,
Tüm bu övgülere ise tek bir cevabım var:
“Bütün bu güç bana nereden geldi?”
Biz uyuyoruz- ve işte, taş yığınların içinden,
Beklenmedik bir misafir gökten düşüyor sanki,
Dünya anla! Bir melodi geçer tüm düşlerden,
O ki, yıldızların yasası ve çiçeğin formülü gibi.
Konstantin Balmont
Умей творить
Умей творить из самых малых крох.
Иначе для чего же ты кудесник?
Среди людей ты божества наместник,
Так помни, чтоб в словах твоих был бог.
В лугах расцвел кустом чертополох,
Он жесток, но в лиловом он прелестник.
Один толкачик – знойных суток вестник.
Судьба в один вместиться может вздох.
Маэстро итальянских колдований
Приказывал своим ученикам
Провидеть полный пышной славы храм
В обломках камней и в обрывках тканей.
Умей хотеть – и силою желаний
Господень дух промчится по струнам.
1921
Yaratmayı Bil
Küçük kırıntılardan yaratmayı bil,
Eğer bilmiyorsan sen niçin sihirbazsın?
Bütün bu insanların içinde tanrının halifesi sensin.
Ve hatırla, tanrı senin kelimelerindedir.
Çayırlarda bir dikenli ot çiçek açmış,
Oldukça sert, ama pembelerin içinde baştan çıkarıcı.
Bir şapkalı mantar sıcak günlerin habercisi.
Kader işte, olabilir tek bir nefeste.
İtalyan sanatının ustası,
Öğrencilerine emretti;
Önceden görmeyi bereketli tapınakların şöhretini,
Taş yığıntılar ve kumaş parçaları içinde bile,
İstemeyi ve arzu etmenin gücünü bil, ve
Rabbin ruhu koşacak dizelerinde.
Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце…
Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце и синий кругозор.
Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце и выси гор.
Я в этот мир пришел, чтоб видеть море
И пышный цвет долин.
Я заключил миры в едином взоре.
Я властелин.
Я победил холодное забвенье,
Создав мечту мою.
Я каждый миг исполнен откровенья,
Всегда пою.
Мою мечту страданья пробудили,
Но я любим за то.
Кто равен мне в моей певучей силе?
Никто, никто.
Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце,
А если день погас,
Я буду петь… Я буду петь о Солнце
В предсмертный час!
1905
Ben bu Dünyaya güneşi görmek için geldim…
Ben bu dünyaya Güneşi ve mavi ufukları görmek için geldim.
Ben bu dünyaya güneşi ve yüksek dağları görmek için geldim.
Ben dünyaya denizi ve vadilerin bereketli renklerini görmek
için geldim.
Bir bakışta evreni içime hapsettim
Ben dünyanın efendisiyim.
Yaratıp kendi dünyamı,
Ben kazandım bu hayatı,
Her an ilham ile doğdum,
Her zaman söyledim şarkılarımı.
Dünyam acılar ile doldu,
Ama yine vazgeçmedim.
Kim erişebilir içimdeki ezgiye?
Hiç kimse, hiç kimse!
Ben dünyaya Güneşi görmek için geldim.
Ama gün bittiyse eğer,
Ölüm saatinde,
Ben yine şarkılar söyleyeceğim Güneşe!
Valeriy Bryusov
Грезы быстрые, как чайки…
Грезы быстрые, как чайки,
Мчатся в область тайных снов,
Но доносится с лужайки
Стук крокетных молотков.
О, как странно в эти сферы
Жизни звук перенести -
Рифмы, образы, размеры
Разбегаются с пути…
И еще в больном экстазе
Веют призраки вдали,
Но уже из мглы фантазии
Я смотрю на день земли.
1895
Hayaller martılar gibi hızlıdır…
Hayaller, martılar gibi hızlıdır,
Uçup girerler gizli düşler alemine,
Ancak geldikleri vadiden,
Ritmik tıkırlar ulaşır zihnime.
Hayal dünyasının sesini,
Ne garip, bu aleme taşımak-
Kafiye, ritim, biçimi
Yoluna oturtmak…
Bütün bu hastalıklı vecdde,
Kıvrana kıvrana hayaletler görünüyor,
Ancak yavaş yavaş fanteziler çözünüyor,
Sabaha karşı zihnime geliyor.
Сонет о поэте
Как силы светлого и грозного огня,
Как пламя, бьющее в холодный небосвод,
И жизнь, и гибель я; мой дух всегда живет,
Зачатие и смерть в себе самом храня.
Хотя б никто не знал, не слышал про меня,
Я знаю, я поэт! Но что во мне поет,
Что голосом мечты меня зовет вперед,
То властно над душой, весь мир мне заслоня.
О, бездна! я тобой отторжен ото всех!
Живу среди людей, но непонятно им,
Как мало я делю их горести и смех,
Как горько чувствую себя средь них чужим
И как могу, за мглой моих безмолвных дней,
Видений целый мир таить в душе
1899
Şaire Sone
Parlak ve ihtişamlı ateşin gücü gibi,
Soğuk gökyüzünde dağılan bir yangın gibi,
Ve ölüm de hayat da içimde olsa da,
Ben ölüp, diriliyorum daima.
Hiç kimse bir şey duymamış olsa da benim hakkımda,
Biliyorum, ben şairim! Bu yeter bana.
Rüyamın sesi çağırdı beni uzaktan,
Ve teslim olup ruhuma, kapattım gözlerimi dünyaya.
Ah uçurum! Ayırıyorsun onlardan beni,
Yaşıyorum, kendimi hiç anlatamadan insanların arasında,
O kadar az paylaştım ki sevinç ve hüzünlerini
Ne acı ki, onların içinde bir yabancıyım,
Ve ne yapabilirim? Benim pus içinde ve sessiz tüm günlerim,
Bütün dünya içinde kendi ruhumu gizlerim.
Юному поэту
Юноша бледный со взором горящим,
Ныне даю я тебе три завета:
Первый прими: не живи настоящим,
Только грядущее – область поэта.
Помни второй: никому не сочувствуй,
Сам же себя полюби беспредельно.
Третий храни: поклоняйся искусству,
Только ему, безраздумно, бесцельно.
Юноша бледный со взором смущенным!
Если ты примешь моих три завета,
Молча паду я бойцом побежденным,
Зная, что в мире оставлю поэта.
1896
Genç Şaire
Parlak gözlü, solgun genç,
Sana üç tavsiyem var:
Birincisi: gerçeklerle yaşama, düşleri seç
Şair gelecekle var.
İkinciyi hatırla: kimseye yakınlaşma,
Sadece kendini sev sebepsiz.
Üçüncüyü yaz hafızana: eğil sanata,
Kendini ver sadece ona.
Şaşkın gözlü, solgun genç,
Eğer kabul edersen bu üç tavsiyemi
Bilerek yerime birini bıraktığımı hayata,
Sessizce ayrılırım öbür dünyaya.
К самому себе
Я желал бы рекой извиваться
По широким и сочным лугам,
В камышах незаметно теряться,
Улыбаться небесным огням.
Обогнув стародавние села,
Подремав у лесистых холмов,
Раскатиться дорогой веселой
К молодой суете городов.
И, подняв пароходы и барки,
Испытав и забавы и труд,
Эти волны, свободны и ярки,
В бесконечный простор потекут.
Но боюсь, что в соленом просторе -
Только сон, только сон бытия!
Я хочу и по смерти и в море
Сознавать свое вольное “я”!
1900
Kendime
Geniş ve aydınlık çayırlar boyunca,
Akıp giden bir nehir olmayı isterim.
Ve kaybolup sazlıkların arasında,
Sonsuz gökyüzüne gülümsemeyi düşlerim.
Eski köylerden geçip,
Ormanlık tepelerde uyuyan,
Kıvrak yollara dönüp,
Şehirlerin coşkusuna koşmayı düşlerim.
Neşenin ve acının tadına bakarak,
Vapurları ve mavnaları götürmek isterim.
Bu dalgalar ki, öyle özgür ve parlak
Görürler en ırak ufukları.
Ama korkarım ki, bu tuzlu enginde,
Yalnız düş, yalnız düş var!
Ve isterim dünyada ve ölümde,
Hissetmek ruhumun dalgasını kendimde.
Поэту
Ты должен быть гордым, как знамя;
Ты должен быть острым, как меч;
Как Данту, подземное пламя
Должно тебе щеки обжечь.
Всего будь холодный свидетель,
На все устремляя свой взор.
Да будет твоя добродетель -
Готовность взойти на костер.
Быть может, все в жизни лишь средство
Для ярко-певучих стихов,
И ты с беспечального детства
Ищи сочетания слов.
В минуты любовных объятий
К бесстрастью себя приневоль,
И в час беспощадных распятий
Прославь исступленную боль.
В снах утра и в бездне вечерней
Лови, что шепнет тебе Рок,
И помни: от века из терний
Поэта заветный венок.
1907
Şair'e
Olmalısın, bayrak gibi gururlu
Kılıç gibi keskin,
Ve ateşler inindeki cehennemi Dante’nin,
Olmalı senin de cehennemin.
Her şeyi farket,
Ama soğukkanlı kalmaya dikkat et,
Ve sen erdeminle,
Her an ruhunu ateşe atmaya hazır et.
Belki hayattaki her şey,
Yalnızca daha ahenkli şiirler yaratmak içindir,
Ve doğduğundan beri içindeki his,
Kelimeleri birleştirmen gerektiğidir.
Düşün içindeki acıyı,
Sevişme anında bile,
Ve acımasız çarmıha germe anında ise,
Dök içindekileri şiire.
Sabahın rüyalarında ve gecenin karanlığında,
İlhamın sana ne fısıldadığını yakala,
Ve hatırla: evvelden dikenlerle örülmüş taç,
Çok yakışacak sana.
Лик Медузы
Лик Медузы, лик грозящий,
Встал над далью темных дней,
Взор – кровавый, взор – горящий,
Волоса – сплетенья змей.
Это – хаос. В хаос черный
Нас влечет, как в срыв, стезя.
Спорим мы иль мы покорны,
Нам сойти с пути нельзя!
В эти дни огня и крови,
Что сольются в дикий бред,
Крик проклятий, крик злословий
Заклеймит тебя, поэт!
Но при заревах, у плахи,
На руинах всех святынь,
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/book/anonimnyy-avtor/rus-siirinde-golgeler-69499591/chitat-onlayn/?lfrom=390579938) на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
notes
1
ÇN: Şair İtalyan şair Dante Alighieri’ye ve onun ünlü eseri “İlahi Komedya”ya atıfta bulunuyor.
Anonim
Rus Şiirinde Gölgeler XX. YÜZYIL RUS ŞİİRİNDEN SEÇMELER
Önsöz
Asırları aşarak XI. yüzyıldan bize nasihat olarak gelen ‘Erdem başı dil’ sözü yaşadığımız çağda yeni bir anlam kazanıyor. Bilişsel bilimlerin bize araladığı kapıdan bakarak, dilin bizi diğer canlılardan ayırt eden başlıca özellik olduğu anlaşılmaktadır. Diğer biyolojik türlerde dil geni arayışları devam etse de, düşünme, duygularımızı belirtme, nesneleri ve eylemleri isimlendirme için kullanılan ‘dil’ denen bu müthiş dizgenin, hâlen tek bize verilmiş olduğu kabul edilmektedir. Çağımızın getirdiği teknolojik metaforları kullanırsak, dil; tıpkı bilgisayara yeni yüklenen işletim sistemi gibi, doğuştan bize yüklenir. İşletim sisteminin bilgisayar donanım kaynaklarını yönettiği gibi dil, bizi…yönetiyor, yönlendiriyor, yön veriyor, yol gösteriyor bize. İnsanda erdem varsa, dil sayesinde vardır. Onun için erdemin başı dildir.
Erdeme ulaşan yol dilden geçer. Demek ki, bize dilin ne olduğu, nasıl çalıştığı, bizi nasıl ve neden etkileyebildiği, güldürdüğü gibi ağlatabildiği, kızdırdığı gibi sevindirebildiği, nasıl bizi ‘Biz’ yaptığını anlamaya çalışmak düşer. Kolay değildir bu. Dünyaya geldiğimiz andan itibaren dili keşfetmeye başlıyoruz. Sesler, heceler, sözcükler, sözler, cümleler…Ve dil sırlarını açmaya başlıyor… Nasıl oluyor da, çocuk hiç bir gramer kitabını kullanmadan dili çözüyor?! Çocuk adeta dili dinleyen ve farkedendir çünkü. Dilin oyunlarını kabul eden ve dil ile oynayan, dile kalıp kelepçeleri takmayan, dili zaman ve mekanla sınırlandırmadan özgür bırakandır çünkü. Nasıl oluyor da yetişkin nice gramer kitabını okuyup dili hâlâ anlamıyor?! Dilden uzaklaşan, dili önemsemeyendir çünkü. Günlük koşuşturmada dile ‘araç’ işlevi yükleyen, dilin sesini, kokusunu, dokunuşunu unutan, dilin rengarenk dünyasından ayrılandır çünkü. Çocukluğumuza geri dönemiyoruz ama dilin o büyülü, gizemli diyarına açılan kapı daima açık. Bu kapının adı ‘Şiir’.
Şiirde dil alışılagelmiş gerçekliği sorguluyor, soru işareti bırakıyor, şüphe uyandırıyor, duygulandırıyor, düşündürüyor. Bilimden farkı yoktur şiirin. Bilim adamından farklı değildir şair. Bize düşen ise, şiir okurken dünyamızı, kendimizi yeniden tanımaya, Erdeme ulaşmaya çalışmaktır.
Rus şiiri… Tıpkı diğer dillerde varolan şiirler gibi kâşiflerini bekleyen sonsuz gizemli diyar. Bunu keşfetmek çeviri ve çevirmen ile mümkündür. Keşif yolu da zordur. Karşımıza yeni imgeler, renkler, sesler, kokular, kafiyeler çıkacak. Bunlar da bizi rutini sorgulamaya, sınırları zorlamaya davet ediyor. Dikkatli okursak, şiirlerde gölgeleri görürüz: gündelik hayatın, şiirin ve şairin, denizin, geçmişin, dünya kültürünün, dilin kendisinin gölgeleridir bu. Bu gölgeler gerçek mi? Gerçeklik nedir ki? Görebildiklerimiz, dokunabildiklerimiz mi gerçek, yoksa… hayalimize, rüyamıza girenler mi? Çiçek mi, koku mu? Deniz mi, rengi mi? Yağmur mu, sesi mi? Bal mı, tadı mı? İkisi. Çünkü dilde var.
Rus şiiri dünyasının keşfi yolunda rehber görevini üstlenen Gazi Üniversitesi Rus Dili ve Edebiyatı öğrencilerine Burak Cemil YILMAZ’a, Sema AKSOY’a, Damla ÖZTÜRK’e, Derya ÖZKAN’a, Elif Kadriye DUMAN’a, Erdem GÜLER’e, Buse Gül ALTUN’a ve Gazi Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları öğrencisi Anastasiya KRAYNÜÇENKO’ya, katkılarından dolayı Rusça Konuşan Gençler Derneği Başkanı Jenya ŞARLAK’a ayrı ayrı teşekkür ederim. Güzel şiirler daima yanınızda olsun. Nice etkileyici çeviriler zihninizi açsın. Dilin büyülü dünyası sizi hiç bırakmasın. Çünkü dildir erdemin başı.
Olena Kozan
Gazi Üniversites
Rus Dili ve Edebiyatı Bölümü Okt.
Rus Şiir Sanatında Şiirin ve Şairin Gölgeleri-I
Şiir ruhumuzun derinliklerindeki kelimelerle ifade bulan yankıdır. Bundan dolayı şairler şiire sessel ve müziksel bir anlam yüklemiş, ilham anını tasvir edilen pek çok şiirde şiirin hem söz hem de müzik olduğu ifadelerine yer verilmiştir. Şiir bir yoldur, maddeden manaya, sığdan derine, kabuktan öze, dıştan içe… Çevirmen insandan evrene, evrenin içindeki insandan, insanın içindeki evrene bu derin manayı ve güçlü imgeyi vermeye çalışmıştır. Şiirlerde ilham anı karanlık bir gecede bir yıldızın ışıması, denizin soluk alması, çiçeklerin büyümesi gibi kainata dair güzelliklerle ifade edilir, ayrıca bu anın heybeti kimi şairler tarafından fışkıran sulara ve kıvılcımlara benzetilir. Bezense şairler tarafından çöplerin arasından yabani otlar gibi şiirlerin doğduğu ifade edilirken bu şiirin çirkinde bile mevcut olan güzellikleri göstermek gayesini ortaya koyar. Şairlerin beklediği ilham perisi elinde kavalıyla örtülerinden sıyrılıp geldiğinde ruhun derinliklerinden köprüler kurulur ve o his seslere bürünür. Bu yüzden şiirde seslenmeler, fısıltılar, nidalar, çığlıklar, ıslıklar gibi sessel ifadelere yer verilir. Çevirmen şiirin melodisini de aktarmak gayretindedir. Bu coşkulu anın, ilham anının betimlemelerinde şairin hislerine ve ürettiği imgelere de sadık kalmak için çaba göstermiştir
Sema Aksoy
Marina Tsvetayeva
Поэт
Поэт – издалека заводит речь.
Поэта – далеко заводит речь.
Планетами, приметами… окольных
Притч рытвинами… Между да и нет
Он – даже размахнувшись с колокольни -
Крюк выморочит… Ибо путь комет -
Поэтов путь. Развеянные звенья
Причинности – вот связь его! Кверх лбом -
Отчаетесь! Поэтовы затменья
Не предугаданы календарем.
Он тот, кто смешивает карты,
Обманывает вес и счет,
Он тот, кто спрашивает с парты,
Кто Канта наголову бьет,
Кто в каменном гробу Бастилий -
Как дерево в своей красе.
Тот, чьи следы – всегда простыли,
Тот поезд, на который все
Опаздывают…
Опаздывают… – ибо путь комет -
Поэтов путь: жжя, а не согревая,
Рвя, а не взращивая – взрыв и взлом -
Твоя стезя, гривастая кривая,
Не предугадана календарем!
1923
Şair
Şair uzaktan başlar
Şair uzağa götürür.
Gezegenler, göstergeler.... İmaların
Karmaşıklığı, evet ve hayır arasında.
Çan kulesinden bile atlarken halkayı çizer
Çünkü onunki kuyruklu yıldızın yoludur
Şairlerin yolu. Sebep sonuç ilişkisinin kopuşu,
İşte onun bağlantısı anlam ötesi,
Anlamazsınız! Şairin ilhamı
Takvimin ötesi.
O’dur, tüm anlamları, karıştıran
Matematik, fizik alt üst eden,
O çocuk gibidir, çocuk sorularını sorar,
O Kant’ın felsefesini çökerten…
O, Bastil’in duvarlarının içinde
Güzelliği solmayan ağaç gibi,
İzleri kaybolmuş biri,
Herkesin geciktiği tren…
Gecikiyorlar
Gecikiyorlar.. Çünkü kuyruklu yıldızın yolu
Şairlerin yolu: ateşe vererek, ısıtmadan
Yırtarak bir araya getirmeden, patlama ve çökertme,
Senin yörüngen tuzaklarla dolu
Önceden sezilmemiş takvimlerle!
Мои стихи
Моим стихам, написанным так рано,
Что и не знала я, что я – поэт,
Сорвавшимся, как брызги из фонтана,
Как искры из ракет,
Ворвавшимся, как маленькие черти,
В святилище, где сон и фимиам,
Моим стихам о юности и смерти
– Нечитанным стихам! –
Разбросанным в пыли по магазинам
(Где их никто не брал и не берет!),
Моим стихам, как драгоценным винам,
Настанет свой черед.
1913
Benim Şiirlerim
Benim şiirlerim öylesine erken yazıldı ki
Bilmiyordum ben bir şair olduğumu.
Fışkıran sular gibi bir fıskiyeden
Çıkan kıvılcımlar gibi bir fişekten.
Derinlere gömülerek küçük şeytanlar gibi
Uyku ve günlük olan bir mabette,
Benim şiirlerim gençlik ve ölümle ilgili
Okunmayan şiirlerim benim.
Dağınık ve toz içinde dükkanlarda
(Onları kimsenin almadığı ve almayacağı).
Benim şiirlerim pek kıymetli bir şarap gibi
Kendi sırasını bekliyor.
Стих растут как звезды и как розы…
Стихи растут, как звезды и как розы,
Как красота – ненужная в семье.
А на венцы и на апофеозы —
Один ответ: «Откуда мне сие?»
Мы спим – и вот, сквозь каменные плиты,
Небесный гость в четыре лепестка.
О мир, пойми! Певцом – во сне – открыты
Закон звезды и формула цветка.
1918
Şiirler yıldızlar ve güller gibi büyüyor…
Şiirler yıldızlar ve güller gibi büyüyor
Ailede gerekmeyen bir güzellik gibi.
Taca ve o muazzam ululamaya ise,
Bir tek cevap “Bu bana nereden geliyor?”
Uyuyoruz ve işte içinden taş levhanın
Göklerden bir misafir dört yaprak içinde.
Ah dünya, anla! Şaire uykusunda bildiriliyor
Yasaları yıldızların ve formülü çiçeğin.
Maksimilian Voloşın
Поэту
Горн свой раздуй на горе, в пустынном месте над морем
Человеческих множеств, чтоб голос стихии широко
Душу крылил и качал, междометья людей заглушая.
Остерегайся друзей, ученичества шума и славы.
Ученики развинтят и вывихнут мысли и строфы.
Только противник в борьбе может быть истинным другом.
Слава тебя прикуёт к глыбам твоих же творений.
Солнце мёртвых, – живым она намогильный камень.
Будь один против всех: молчаливый, тихий и твёрдый.
Воля утёса ломает развёрнутый натиск прибоя.
Власть затаённой мечты покрывает смятение множеств!
Если тебя невзначай современники встретят успехом, —
Знай, что из них никто твоей не осмыслил правды:
Правду оплатят тебе клеветой, ругательством, камнем.
В дни, когда Справедливость ослепшая меч обнажает,
В дни, когда спазмы любви выворачивают народы,
В дни, когда пулемёт вещает о сущности братства —
Верь в человека. Толпы не уважай и не бойся.
В каждом разбойнике чти распятого в безднах Бога.
1923-1925
Şair’e
Denizin sesi ruhunu okşatsın diye
Ünlemlerini insanların susturup,
Ruhunu kanatlandırsın diye,
Kalabalıkların diyarını aşıp,
Denize bakan uzak bir dağda
Ateşini yak…
Sakın dostlardan, övenlerin gürültüsünden ve şöhretten.
Övgü alır düşüncelerinden kafiyeler,
Unutma, sadece düşman hakiki bir dost olabilir
Mücadelede.
Şaheserlerinin esaretine düşürür şöhret,
Ölülerin şanı yaşayanlara mezar taşıdır, elbet.
Dur herkesin karşısında,
Suskun, durgun, sağlam.
Kayanın duruşu aşar gücünü dalgaların.
Hayalin gücü yener karasızlığını kalabalığın.
Başarını takdir ederse çağdaşların, bil ki
Hakikatinin anlamını idrak edemedi hiç biri,
Senin hakikatinin iftirayla sövgülerle taşlarla öderler bedelini.
Gözleri kör adaletin kılıcını çıkardığı o vakitte,
Bir sevinin sancılarının halkı etkilediği o vakitte,
Makineli tüfeğin kardeşliğin özünü törenlerle ilan ettiği o vakitte,
İnsanlığa İnan. Kalabalıklara saygı duyma ve korkma.
Haydutlara bakarak derin saygı duy,
Dipsiz uçurumlarda çarmıha gerilen Tanrı’ya.
Anna Ahmatova
Мне ни к чему одические рати…
Мне ни к чему одические рати
И прелесть элегических затей.
По мне, в стихах все быть должно некстати,
Не так, как у людей.
Когда б вы знали, из какого сора
Растут стихи, не ведая стыда,
Как желтый одуванчик у забора,
Как лопухи и лебеда.
Сердитый окрик, дегтя запах свежий,
Таинственная плесень на стене…
И стих уже звучит, задорен, нежен,
На радость вам и мне.
1940
Gerek yok övgülere…
Gerek yok övgülere
Romantik düşlerin büyüsüne.
Bana göre herşey altüst olmalı şiirde
‘Hayatta olmaz bu’ dedirtmeli.
Ah bilseniz, şiirin utanmadan
Doğduğu kırıntıları,
Duvarın dibindeki karahindiba gibi,
Yabani bitkiler gibi.
Öfkeli haykırış, taze katran kokusu
Duvardaki esrarengiz küf…
Ve şiir neşeli, zarif, dile geldi,
Beni ve sizi sevindirdi.
Муза
Когда я ночью жду ее прихода,
Жизнь, кажется, висит на волоске.
Что почести, что юность, что свобода
Пред милой гостьей с дудочкой в руке.
И вот вошла. Откинув покрывало,
Внимательно взглянула на меня.
Ей говорю: “Ты ль Данту диктовала
Страницы Ада?” Отвечает: “ Я!”.
1924
İlham Perisi
Gece onun gelişini beklediğim vakit
Ölümle yaşam arasında kalırım.
Saygı ifadesi nedir, gençlik nedir, nedir özgürlük?
Elinde kavalıyla sevgili misafirimin yanında,
İşte geldi sıyrılarak örtüsünden
Dikkatlice baktı bana.
Ona: “Sen miydin yazdıran Dante’ye[1 - ÇN: Şair İtalyan şair Dante Alighieri’ye ve onun ünlü eseri “İlahi Komedya”ya atıfta bulunuyor.]
Cehennem sayfalarını?” dedim, cevap verdi “Ben’im”.
Osip Mandelştam
Дыханье вещее
Дыханье вещее в стихах моих
Животворящего их духа,
Ты прикасаешься сердец каких,
Какого достигаешь слуха?
Или пустыннее напева ты
Тех раковин, в песке поющих,
Что круг очерченной им красоты
Не разомкнули для живущих?
1909
Kainatın Nefesi
Kainatın nefesi şiirlerimde benim
Yaşama gücü veren ruhtan.
Sen kimlerin kalplerine dokunuyorsun?
Kimler işitiyor seni?
Yahut tenha bir melodisin sen
Kumda kabukların şarkısına benzeyen,
İnsan için bitmek bilmeyen döngü,
Ruhun yarattığı güzelliğinin?
Silentium
Она еще не родилась,
Она и музыка и слово,
И потому всего живого
Ненарушаемая связь.
Спокойно дышат моря груди,
Но, как безумный, светел день,
И пены бледная сирень
В черно-лазоревом сосуде.
Да обретут мои уста
Первоначальную немоту,
Как кристаллическую ноту,
Что от рождения чиста!
Останься пеной, Афродита,
И слово в музыку вернись,
И сердце сердца устыдись,
С первоосновой жизни слито!
1910-1935
Silentium
O henüz doğmadı.
O, hem müzik hem de söz.
Demek bütün canlıların
Bozulmayan bağlantısı da.
Sükunetle solur denizin göğüsleri,
Meczup gibi aydınlandı gün.
Köpükler solgun bir leylak rengi,
Gök mavisi bir kap sanki deniz.
Kavuşsunlar benim dudaklarım
İlk sessizliğe,
Ki o doğuştan temiz,
Kristal bir notaya benzer.
Afrodit, sen köpük kal!
Sözcük, sen de müziğe dön!
Kalp kalbe dönüp,
Hayatın kaynağına dön!
Boris Pasternak
Февраль
Февраль. Достать чернил и плакать!
Писать о феврале навзрыд,
Пока грохочущая слякоть
Весною черною горит.
Достать пролетку. За шесть гривен,
Чрез благовест, чрез клик колес,
Перенестись туда, где ливень
Еще шумней чернил и слез.
Где, как обугленные груши,
С деревьев тысячи грачей
Сорвутся в лужи и обрушат
Сухую грусть на дно очей.
Под ней проталины чернеют,
И ветер криками изрыт,
И чем случайней, тем вернее
Слагаются стихи навзрыд.
1912
Şubat
Şubat. Bir kalem simsiyah ağlıyor, kağıtlarsa ak,
Ve Şubata dair şiirler yazıyor hıçkırarak.
Ve işte su ile karılmış toprak
İlkbaharın siyahlığıyla yan yana.
6 Grivene bir faytona atlayarak,
Çan sesleri arasından tekerleklerse, gıcırdayarak
Hızlıca gitmeli ki, vardığı yerde sağanak
Daha gürültülü mürekkep ve gözyaşından.
Burada kömürleşmiş armutlar gibi
Binlerce ekin kargası,
Uçuyor bir su birikintisine ve eriyor
Gözlerin dibindeki suyu çekilmiş keder.
Onun altında karlar eriyip beliriyor toprak,
Ve çığlıklar rüzgarları yarıyor ve
Kazara, daha doğrusu hıçkırarak
Kelimeler şiirleniyor.
Определение поэзии
Это – круто налившийся свист,
Это – щелканье сдавленных льдинок.
Это – ночь, леденящая лист,
Это – двух соловьев поединок.
Это – сладкий заглохший горох,
Это – слезы вселенной в лопатках,
Это – с пультов и с флейт – Figaro
Низвергается градом на грядку.
Всё, что ночи так важно сыскать
На глубоких купаленных доньях,
И звезду донести до садка
На трепещущих мокрых ладонях.
Площе досок в воде – духота.
Небосвод завалился ольхою,
Этим звездам к лицу б хохотать,
Ан вселенная – место глухое.
1917
Şiirin Tanımı
Şiir, havayı dolduran ıslık,
Kırılan bir buz parçasının kesif sesi,
Yaprağa buz tutan bir gece,
Karşılıklı öten iki bülbül,
Gözyaşları evrenin sırtlarımızda,
Tablosundan ve flütünden
Figaro’nun dökülmesi damla damla.
Şiir, gecenin bulması gereken
Suyun derinliklerinde,
Yıldızı bulup taşımak
Titreyen ıslak avuçlarında.
Yassı tahta gibi duruyor basık hava,
Kızılağaçlarsa gökyüzüyle boğuşur.
Evren farkına varmasa da,
Yıldızlara gülmek yaraşır.
Николай Михайлович Рубцов
Поэзия
Теперь она, как в дымке, островками
Глядит на нас, покорная судьбе,—
Мелькнет порой лугами, ветряками —
И вновь закрыта дымными веками…
Но тем сильней влечет она к себе!
Мелькнет покоя сельского страница,
И вместе с чувством древности земли
Такая радость на душе струится,
Как будто вновь поет на поле жница,
И дни рекой зеркальной потекли…
Снега, снега… За линией железной
Укромный, чистый вижу уголок.
Пусть век простит мне ропот бесполезный,
Но я молю, чтоб этот вид безвестный
Хотя б вокзальный дым не заволок!
Пусть шепчет бор, серебряно-янтарный,
Что это здесь при звоне бубенцов
Расцвел душою Пушкин легендарный,
И снова мир дивился благодарный:
Пришел отсюда сказочный Кольцов!
Железный путь зовет меня гудками,
И я бегу… Но мне не по себе,
Когда она за дымными веками
Избой в снегах, лугами, ветряками
Мелькнет порой, покорная судьбе…
1969
Şiir
Şimdi şiir bir sis bulutunda
Bize bakıyor kadere boyun eğerek.
Bir görünüp kayboluyor
Çayırlıklarının, yel değmenlerinin suretine girerek.
Ve tekrar asırların sisinde eriyor…
Bir girdap gibi kuvvetle kendine çekiyor.
Huzurlu bir köy manzarası görünüyor ve,
Yeryüzünün kadimliğini hissederek
Öyle bir sevinç ruhuma akıyor,
Sanki tarlada değirmenci tekrar söylüyor şarkısını.
Ve günler nehrin sularına dönüyor…
Karlar, karlar… Solgun bir demir ardında
Görüyorum bir köşe temiz ve tenha.
Asır bağışlasın beni, homurdanmalar boşuna,
Fakat yalvarırım: bu görüntüyü
Kapatmasın gardan yükselen duman.
Fısıldasın lodos gümüşi-kehribar,
Burada çınlamalarında çıngırakların
Açıldığını ruhunun efsanevi Puşkin’in.
Minettar dünya hayret etti tekrar:
Masalsı Koltsov’un da buradan geldiğine!
Demir yolu çağırıyor beni sirenlerle-klaksonlarla,
Ve koşuyorum… Ama ben kendimi kaybederim,
Şiir dönüştüğünde, sisli asırları geçerek
Çayırlarla yel değirmenlerine, karlar altında bir kulübe,
Ve boyun eğdiğinde, kadere…
Rus Şiir Sanatında Şiirin ve Şairin Gölgeleri-II
Paul Valery şairin amacını “Şair, dil içinde dil yaratmak için yaşar” şeklinde tanımlamıştır. Pek çok şair varoluş amacını anlatırken şiire başvurmuştur. Ancak şiir onlar için asla bir araç değil, amaçtır. Kendilerini diğer insanlardan ayıran noktanın, dünyaya şiir yazma amacıyla gelmek olduğunu belirtmişlerdir. Amaçları şiire ulaşmaktır. İnsanlardan farklı olduklarını
‘Ah uçurum! Ayırıyorsun onlardan beni,
Yaşıyorum, kendimi hiç anlatamadan insanların arasında,
O kadar az paylaştım ki sevinç ve hüzünlerini’
şeklindeki mısralarla dile getirmişlerdir.
Şairler için şiir yazmanın ilk ve en önemli aşaması kuşkusuz ki, ilham anıdır. Şiirlerinde ilham anının gelişini ‘uzak vadilerden gelen ritmik sesle’, ‘kıvrana kıvrana gelen hayaletler’ veya ‘rüyanın sesinin çağırması’ olarak anlatmışlardır.
Şiiri ise çok farklı şekillerde tanımlamışlardır. Onlara göre şiir “yıldızların yasası ve çiçeğin formülü” gibidir. Yani, o kadar güzel ve kusursuzdur. Şair, hayat karşısına zorluklar çıkarsa dahi şiir yazmaktan vazgeçmeyen, ilham ile dolup taşan kişidir.
‘Ben dünyaya Güneşi görmek için geldim.
Ama gün bittiyse eğer,
Ölüm saatinde,
Ben yine şarkılar söyleyeceğim Güneşe!’
Damla Öztürk
Dmitriy Merejkovskiy
Дети ночи
Устремляя наши очи
На бледнеющий восток,
Дети скорби, дети ночи,
Ждем, придет ли наш пророк.
Мы неведомое чуем,
И, с надеждою в сердцах,
Умирая, мы тоскуем
О несозданных мирах.
Дерзновенны наши речи,
Но на смерть осуждены
Слишком ранние предтечи
Слишком медленной весны.
Погребенных воскресенье
И, среди глубокой тьмы,
Петуха ночное пенье,
Холод утра – это мы.
Наши гимны – наши стоны;
Мы для новой красоты
Нарушаем все законы,
Преступаем все черты.
Мы – соблазн неутоленных,
Мы – посмешище людей,
Искра в пепле оскорбленных
И потухших алтарей.
Мы – над бездною ступени,
Дети мрака, солнца ждем,
Свет увидим и, как тени,
Мы в лучах его умрем.
1895
Gecenin Çocukları
Gözlerimizi dikerek aydınlanan doğuya,
Üzüntünün, gecenin çocukları
Bekliyoruz peygamberimiz gelecek mi acaba?
Kalplerimizde umutlarla,
Yaşanmamışı hissediyoruz,
Yaratılmamış dünyaları,
Canımızdan can vererek özlüyoruz.
Konuşmalarımız cesur,
Ama ölüme mahkum.
Oldukça yavaş gelen ilkbaharın,
Fazlasıyla erken habercisiyiz.
Ölülerin dirilişi,
Derin karanlıklar içindeki,
Sabahın ayazı-hepsi betimler bizi.
Uçurumun kenarındaki adımlarız,
Güneşi bekliyoruz, karanlığın çocuklarıyız.
Işığı görüyoruz, ve sanki parçalanan bir gölge gibi,
Işığın içinde can veriyoruz.
Marina Tsvetayeva
Стихи растут
Стихи растут, как звезды и как розы,
Как красота – ненужная в семье.
А на венцы и на апофеозы —
Один ответ: «Откуда мне сие?»
Мы спим – и вот, сквозь каменные плиты,
Небесный гость в четыре лепестка.
О мир, пойми! Певцом – во сне – открыты
Закон звезды и формула цветка.
1918
Şiirler de Büyür
Şiirler de doğar, tüm güller ve yıldızlar gibi,
Hiç kimse için gerekli olmayan güzellik gibi,
Tüm bu övgülere ise tek bir cevabım var:
“Bütün bu güç bana nereden geldi?”
Biz uyuyoruz- ve işte, taş yığınların içinden,
Beklenmedik bir misafir gökten düşüyor sanki,
Dünya anla! Bir melodi geçer tüm düşlerden,
O ki, yıldızların yasası ve çiçeğin formülü gibi.
Konstantin Balmont
Умей творить
Умей творить из самых малых крох.
Иначе для чего же ты кудесник?
Среди людей ты божества наместник,
Так помни, чтоб в словах твоих был бог.
В лугах расцвел кустом чертополох,
Он жесток, но в лиловом он прелестник.
Один толкачик – знойных суток вестник.
Судьба в один вместиться может вздох.
Маэстро итальянских колдований
Приказывал своим ученикам
Провидеть полный пышной славы храм
В обломках камней и в обрывках тканей.
Умей хотеть – и силою желаний
Господень дух промчится по струнам.
1921
Yaratmayı Bil
Küçük kırıntılardan yaratmayı bil,
Eğer bilmiyorsan sen niçin sihirbazsın?
Bütün bu insanların içinde tanrının halifesi sensin.
Ve hatırla, tanrı senin kelimelerindedir.
Çayırlarda bir dikenli ot çiçek açmış,
Oldukça sert, ama pembelerin içinde baştan çıkarıcı.
Bir şapkalı mantar sıcak günlerin habercisi.
Kader işte, olabilir tek bir nefeste.
İtalyan sanatının ustası,
Öğrencilerine emretti;
Önceden görmeyi bereketli tapınakların şöhretini,
Taş yığıntılar ve kumaş parçaları içinde bile,
İstemeyi ve arzu etmenin gücünü bil, ve
Rabbin ruhu koşacak dizelerinde.
Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце…
Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце и синий кругозор.
Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце и выси гор.
Я в этот мир пришел, чтоб видеть море
И пышный цвет долин.
Я заключил миры в едином взоре.
Я властелин.
Я победил холодное забвенье,
Создав мечту мою.
Я каждый миг исполнен откровенья,
Всегда пою.
Мою мечту страданья пробудили,
Но я любим за то.
Кто равен мне в моей певучей силе?
Никто, никто.
Я в этот мир пришел, чтоб видеть Солнце,
А если день погас,
Я буду петь… Я буду петь о Солнце
В предсмертный час!
1905
Ben bu Dünyaya güneşi görmek için geldim…
Ben bu dünyaya Güneşi ve mavi ufukları görmek için geldim.
Ben bu dünyaya güneşi ve yüksek dağları görmek için geldim.
Ben dünyaya denizi ve vadilerin bereketli renklerini görmek
için geldim.
Bir bakışta evreni içime hapsettim
Ben dünyanın efendisiyim.
Yaratıp kendi dünyamı,
Ben kazandım bu hayatı,
Her an ilham ile doğdum,
Her zaman söyledim şarkılarımı.
Dünyam acılar ile doldu,
Ama yine vazgeçmedim.
Kim erişebilir içimdeki ezgiye?
Hiç kimse, hiç kimse!
Ben dünyaya Güneşi görmek için geldim.
Ama gün bittiyse eğer,
Ölüm saatinde,
Ben yine şarkılar söyleyeceğim Güneşe!
Valeriy Bryusov
Грезы быстрые, как чайки…
Грезы быстрые, как чайки,
Мчатся в область тайных снов,
Но доносится с лужайки
Стук крокетных молотков.
О, как странно в эти сферы
Жизни звук перенести -
Рифмы, образы, размеры
Разбегаются с пути…
И еще в больном экстазе
Веют призраки вдали,
Но уже из мглы фантазии
Я смотрю на день земли.
1895
Hayaller martılar gibi hızlıdır…
Hayaller, martılar gibi hızlıdır,
Uçup girerler gizli düşler alemine,
Ancak geldikleri vadiden,
Ritmik tıkırlar ulaşır zihnime.
Hayal dünyasının sesini,
Ne garip, bu aleme taşımak-
Kafiye, ritim, biçimi
Yoluna oturtmak…
Bütün bu hastalıklı vecdde,
Kıvrana kıvrana hayaletler görünüyor,
Ancak yavaş yavaş fanteziler çözünüyor,
Sabaha karşı zihnime geliyor.
Сонет о поэте
Как силы светлого и грозного огня,
Как пламя, бьющее в холодный небосвод,
И жизнь, и гибель я; мой дух всегда живет,
Зачатие и смерть в себе самом храня.
Хотя б никто не знал, не слышал про меня,
Я знаю, я поэт! Но что во мне поет,
Что голосом мечты меня зовет вперед,
То властно над душой, весь мир мне заслоня.
О, бездна! я тобой отторжен ото всех!
Живу среди людей, но непонятно им,
Как мало я делю их горести и смех,
Как горько чувствую себя средь них чужим
И как могу, за мглой моих безмолвных дней,
Видений целый мир таить в душе
1899
Şaire Sone
Parlak ve ihtişamlı ateşin gücü gibi,
Soğuk gökyüzünde dağılan bir yangın gibi,
Ve ölüm de hayat da içimde olsa da,
Ben ölüp, diriliyorum daima.
Hiç kimse bir şey duymamış olsa da benim hakkımda,
Biliyorum, ben şairim! Bu yeter bana.
Rüyamın sesi çağırdı beni uzaktan,
Ve teslim olup ruhuma, kapattım gözlerimi dünyaya.
Ah uçurum! Ayırıyorsun onlardan beni,
Yaşıyorum, kendimi hiç anlatamadan insanların arasında,
O kadar az paylaştım ki sevinç ve hüzünlerini
Ne acı ki, onların içinde bir yabancıyım,
Ve ne yapabilirim? Benim pus içinde ve sessiz tüm günlerim,
Bütün dünya içinde kendi ruhumu gizlerim.
Юному поэту
Юноша бледный со взором горящим,
Ныне даю я тебе три завета:
Первый прими: не живи настоящим,
Только грядущее – область поэта.
Помни второй: никому не сочувствуй,
Сам же себя полюби беспредельно.
Третий храни: поклоняйся искусству,
Только ему, безраздумно, бесцельно.
Юноша бледный со взором смущенным!
Если ты примешь моих три завета,
Молча паду я бойцом побежденным,
Зная, что в мире оставлю поэта.
1896
Genç Şaire
Parlak gözlü, solgun genç,
Sana üç tavsiyem var:
Birincisi: gerçeklerle yaşama, düşleri seç
Şair gelecekle var.
İkinciyi hatırla: kimseye yakınlaşma,
Sadece kendini sev sebepsiz.
Üçüncüyü yaz hafızana: eğil sanata,
Kendini ver sadece ona.
Şaşkın gözlü, solgun genç,
Eğer kabul edersen bu üç tavsiyemi
Bilerek yerime birini bıraktığımı hayata,
Sessizce ayrılırım öbür dünyaya.
К самому себе
Я желал бы рекой извиваться
По широким и сочным лугам,
В камышах незаметно теряться,
Улыбаться небесным огням.
Обогнув стародавние села,
Подремав у лесистых холмов,
Раскатиться дорогой веселой
К молодой суете городов.
И, подняв пароходы и барки,
Испытав и забавы и труд,
Эти волны, свободны и ярки,
В бесконечный простор потекут.
Но боюсь, что в соленом просторе -
Только сон, только сон бытия!
Я хочу и по смерти и в море
Сознавать свое вольное “я”!
1900
Kendime
Geniş ve aydınlık çayırlar boyunca,
Akıp giden bir nehir olmayı isterim.
Ve kaybolup sazlıkların arasında,
Sonsuz gökyüzüne gülümsemeyi düşlerim.
Eski köylerden geçip,
Ormanlık tepelerde uyuyan,
Kıvrak yollara dönüp,
Şehirlerin coşkusuna koşmayı düşlerim.
Neşenin ve acının tadına bakarak,
Vapurları ve mavnaları götürmek isterim.
Bu dalgalar ki, öyle özgür ve parlak
Görürler en ırak ufukları.
Ama korkarım ki, bu tuzlu enginde,
Yalnız düş, yalnız düş var!
Ve isterim dünyada ve ölümde,
Hissetmek ruhumun dalgasını kendimde.
Поэту
Ты должен быть гордым, как знамя;
Ты должен быть острым, как меч;
Как Данту, подземное пламя
Должно тебе щеки обжечь.
Всего будь холодный свидетель,
На все устремляя свой взор.
Да будет твоя добродетель -
Готовность взойти на костер.
Быть может, все в жизни лишь средство
Для ярко-певучих стихов,
И ты с беспечального детства
Ищи сочетания слов.
В минуты любовных объятий
К бесстрастью себя приневоль,
И в час беспощадных распятий
Прославь исступленную боль.
В снах утра и в бездне вечерней
Лови, что шепнет тебе Рок,
И помни: от века из терний
Поэта заветный венок.
1907
Şair'e
Olmalısın, bayrak gibi gururlu
Kılıç gibi keskin,
Ve ateşler inindeki cehennemi Dante’nin,
Olmalı senin de cehennemin.
Her şeyi farket,
Ama soğukkanlı kalmaya dikkat et,
Ve sen erdeminle,
Her an ruhunu ateşe atmaya hazır et.
Belki hayattaki her şey,
Yalnızca daha ahenkli şiirler yaratmak içindir,
Ve doğduğundan beri içindeki his,
Kelimeleri birleştirmen gerektiğidir.
Düşün içindeki acıyı,
Sevişme anında bile,
Ve acımasız çarmıha germe anında ise,
Dök içindekileri şiire.
Sabahın rüyalarında ve gecenin karanlığında,
İlhamın sana ne fısıldadığını yakala,
Ve hatırla: evvelden dikenlerle örülmüş taç,
Çok yakışacak sana.
Лик Медузы
Лик Медузы, лик грозящий,
Встал над далью темных дней,
Взор – кровавый, взор – горящий,
Волоса – сплетенья змей.
Это – хаос. В хаос черный
Нас влечет, как в срыв, стезя.
Спорим мы иль мы покорны,
Нам сойти с пути нельзя!
В эти дни огня и крови,
Что сольются в дикий бред,
Крик проклятий, крик злословий
Заклеймит тебя, поэт!
Но при заревах, у плахи,
На руинах всех святынь,
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/book/anonimnyy-avtor/rus-siirinde-golgeler-69499591/chitat-onlayn/?lfrom=390579938) на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
notes
1
ÇN: Şair İtalyan şair Dante Alighieri’ye ve onun ünlü eseri “İlahi Komedya”ya atıfta bulunuyor.
Анонимный автор
Тип: электронная книга
Жанр: Стихи и поэзия
Язык: на турецком языке
Издательство: Elips Kitap
Дата публикации: 16.04.2024
Отзывы: Пока нет Добавить отзыв
О книге: Rus Şiirinde Gölgeler, электронная книга автора Анонимный автор на турецком языке, в жанре стихи и поэзия