Collins Easy Learning Irish Verbs: Trusted support for learning
Collins Dictionaries
A. J. Hughes
This book offers Irish learners a clear and easy-to-understand guide to Irish verbs to help in their exam revision.Designed for all those learning Irish at school, work or home. The main section of the book consists of 115 fully conjugated verbs, both regular and irregular.The introduction gives a clear explanation of the main tenses and moods in which the verbs are conjugated. It also points out that the forms given in the verb tables conform to the Official Standard of Irish, with additional notes on the principal dialect variants.• Shows all the major tenses and moods of the most important Irish verbs in full.• A list of the 115 key verbs is given in the introduction.• Clear layout ensures that you find the information you need quickly and easily.
Cóipcheart / Copyright (#ulink_a8815967-ec8c-5f42-a5e1-2e12f5a94ed1)
Published by Collins
An imprint of HarperCollins Publishers
Westerhill Road
Bishopbriggs
Glasgow G64 2QT
Second Edition 2017
© HarperCollins Publishers 2011, 2017
Collins® is a registered trademark of HarperCollins Publishers Limited
collins.co.uk/languagesupport (http://www.collins.co.uk/languagesupport)
Typeset by Davidson Publishing Solutions, Glasgow
All rights reserved under International and Pan-American Copyright Conventions. By payment of the required fees, you have been granted the non-exclusive, non-transferable right to access and read the text of this e-book on screen. No part of this text may be reproduced, transmitted, downloaded, decompiled, reverse engineered, or stored in or introduced into any information storage and retrieval system, in any form or by any means, whether electronic or mechanical, now known or hereinafter invented, without the express written permission of HarperCollins.
Entered words that we have reason to believe constitute trademarks have been designated as such. However, neither the presence nor absence of such designation should be regarded as affecting the legal status of any trademark.
The contents of this publication are believed correct at the time of creation. Nevertheless, the Publisher can accept no responsibility for errors or omissions, changes in the detail given or for any expense or loss thereby caused.
HarperCollins does not warrant that any website mentioned in this title will be provided uninterrupted, that any website will be error free, that defects will be corrected, or that the website or the server that makes it available are free of viruses or bugs. For full terms and conditions please refer to the site terms provided on the website.
If you would like to comment on any aspect of this book, please contact us at the given address or online.
E-mail: dictionaries@harpercollins.co.uk (mailto:dictionaries@harpercollins.co.uk)
facebook.com/collinsdictionary (http://facebook.com/collinsdictionary)
@collinsdict (http://twitter.com/collinsdict)
Acknowledgements
We would like to thank those authors and publishers who kindly gave permission for copyright material to be used in the Collins Corpus. We would also like to thank Times Newspapers Ltd for providing valuable data.
E-book Edition © August 2017
ISBN 9780008142032
Version: 2017-06-13
Clár / Contents
Clúdach / Cover
Leathanach Teidil / Title Page (#ulink_8153d9e3-03f2-5000-8447-c20357748d1d)
Cóipcheart / Copyright (#ulink_a3c8d330-268e-5e11-8564-539894c67839)
Noda / Abbreviations (#ulink_c71f5256-aff4-5df9-8450-5c64ebad1a7e)
Canúintí na Gaeilge / Irish Dialects (#ulink_0a3efa92-f5dd-5955-964a-333da29336d1)
Na hEochairbhriathra / The Key Verbs (#ulink_7c6a9e1f-e9b1-5ff9-9788-efcf5826307b)
Réamhrá / Introduction (#ulink_3f1371ce-adb2-566a-84f4-94199a239f50)
Táblaí na mBriathra / Verb Tables (#ulink_8babbc94-bad7-543e-b681-3cef091e668c)
Aguisín A / Appendix A
Achoimre Gramadaí / Grammar Synopsis
Faoin Údar / About the Author
Maidir leis an bhFoilsitheoir / About the Publisher
Canúintí na Gaeilge / Irish Dialects (#ulink_e17943c7-d7b4-5802-9a94-c8bae22eff23)
Na hEochairbhriathra / The Key Verbs (#ulink_af4596f3-e48b-5b70-9888-39d721fbd73d)
Réamhrá / Introduction (#ulink_97f6e564-719f-57f5-b009-5c15135a8f7e)
Más foghlaimeoir thú nó más ag iarraidh an mheirg a bhaint de do chuid Gaeilge nó ag ullmhú do scrúduithe atá tú, tá an dá imleabhar Easy Learning Irish Verbs agus a chomhleabhar sraithe Easy Learning Irish Grammar, anseo le cuidiú leat.
Is féidir leis an téarmaíocht theicniúil bac a chur ar fhoghlaimeoirí atá ag iarraidh eolas a chur ar ghramadach theanga nua, ach mínítear na téarmaí seo ina n-iomláine san Easy Learning Irish Grammar. Is uirlis ghasta thagartha é an leabhar Easy Learning Irish Verbs a chuireann táblaí briathra ar fáil don bhunfhoghlaimeoir agus fiú don chainteoir líofa a úsáideann an teanga ar bhonn laethúil ar bhealach simplí soiléir.
Tá Easy Learning Irish Verbs struchtúrtha i ranna a éascóidh úsáid agus tuiscint na mbriathra duit.
Sa chéad roinn tugtar táblaí do 115 eochairbhriathar (idir rialta agus neamhrialta) ina dtugtar na seacht n-aimsir agus modh éagsúla – mar aon leis an ghas/fhréamh, leis an ainm briathartha, agus leis an aidiacht bhriathartha. Is iad an gas agus an t-ainm briathartha an dá chuid is tábhachtaí de bhriathar ar bith – agus cé go n-úsáidtear an aidiacht bhriathartha mar ‘aidiacht’, feicfear níos minice é mar ‘rangabháil chaite’ leis na na haimsirí éagsúla foirfe a dhéanamh. In Aguisín A, i ndiaidh na dtáblaí, tugtar leaganacha Béarla do na leaganacha difriúla den bhriathar a réimnítear i nGaeilge sna táblaí – agus úsáidtear an briathar glan ‘clean’ mar shampla.
Is sa Chaighdeán Oifigiúil a thugtar príomhtháblaí na mbriathra – bíodh go liostáiltear príomhleaganacha canúnacha mar fhonótaí sna táblaí céanna do na trí mhórchanúint: Cúige Uladh, Cúige Chonnacht agus Cúige Mumhan. Cuideoidh seo leis an úsáideoir eolas a chur ar an Chaighdeán Oifigiúil agus ar Gaeilge bheo na Gaeltachta a chluintear go minic fosta sna meáin chumarsáide agus a léitear i litríocht réigiúnach na Nua-Ghaeilge.
Cuireann Achoimre Gramadaí críoch leis an imleabhar seo de Easy Learning Irish Verbs.
Tugann Easy Learning Irish Grammar céim níos faide thú leis an fhoghlaim. Is forlíonadh é ar an méid eolais atá ar fáil in Easy Learning Irish Verbs ag tabhairt tuilleadh léirithe agus treoracha ar úsáid na mbriathra, gan trácht ar ghnéithe eile de ghramadach na Gaeilge. Is cinnte go gcuideoidh an dá leabhar Easy Learning IrishVerbs agus Easy Learning Irish Grammar leatsa, mar fhoghlaimeoir, agus tú ag tabhairt faoin Ghaeilge.
Whether you are starting to learn Irish for the very first time, brushing up your language skills or revising for your exams, the Easy Learning Irish Verbs and its companion volume, the Easy Learning Irish Grammar, are here to help.
Newcomers can sometimes struggle with the technical terms they come across when they start to explore the grammar of a new language but these are explained fully in the Easy Learning Irish Grammar. The Easy Learning Irish Verbs is a handy reference source which presents verb tables for the learner and everyday language user in a simple, uncluttered manner.
Easy Learning IrishVerbs is divided into sections to help you become confident in using and understanding Irish verbs. The first section consists of the verb tables for 115 key Irish verbs (regular and irregular) which are given in full for the various seven tenses and moods – complete with the stem, the verbal noun plus the verbal adjective. The stem and the verbal noun (or infinitive) are the two most important parts of any verb. While the verbal adjective may be used as an ‘adjective’, it will appear more commonly as a ‘past participle’ in forming the various perfect tenses. Appendix A follows the verb tables and gives clear-cut information on the different parts of the Irish verbs conjugated by providing full parallel English translations of all the verbal forms for the sample verb glan ‘clean’.
The main verb tables are presented in the Standard language – however some key variants are provided as footnotes to the tables for the three main dialects of Ulster, Connaught and Munster. This will enable the user to become acquainted with Standard Irish and with the key spoken variants in the Gaeltacht (or ‘Irish-speaking’) areas, often heard on the media, and found in the regional literature of Modern Irish.
A short Grammar Appendix rounds off the volume Easy Learning Irish Verbs.
The Easy Learning Irish Grammar takes you a step further in your language learning. It supplements the information given in the Easy Learning Irish Verbs by offering even more guidance on the usage and meaning of verbs, as well as looking at the most important aspects of Irish grammar. Together, or individually, the Easy Learning titles offer you all the help you need when learning Irish.
Táblaí na mBriathra / Verb Tables (#ulink_4b822429-cd65-5b24-9966-cbe724291e99)
1 abair say (#ulink_470dc672-0259-5dd8-b272-910c3ba12286)
2 aithin recognise (#ulink_1566b8e2-9c90-50e1-8184-ca191a878392)
3 aithris imitate (#ulink_6e80387c-2bc6-57ef-9a20-d29f4d99d0d3)
4 amharc look (#ulink_d9fadbdc-7e3e-5543-994f-d1e18995b682)
5 at swell
6 athraigh change
7 báigh drown
8 bailigh gather
9 bain cut, win
10 beannaigh bless
11 beir bear
12 bí be
13 is the copula
14 bog move
15 bris break
16 brúigh press, push
17 caill lose
18 caith spend, wear
19 cas twist, turn
20 ceangail tie
21 ceannaigh buy
22 cloígh defeat
23 clois = cluin U hear
24 codail sleep
25 coinnigh keep
26 cruaigh harden
27 cruinnigh collect
28 cuir put
29 dathaigh colour
30 déan do, make
31 díol sell
32 dírigh straighten
33 dóigh burn
34 druid close, shut
35 dúisigh wake up
36 dún close, shut
37 eagraigh organise
38 éirigh get up
39 éist listen
40 fág leave
41 faigh get
42 fan wait
43 fás grow
44 feic see
45 feoigh rot, decay
46 fiafraigh ask, enquire
47 fill = pillU return
48 fliuch wet, soak
49 foghlaim learn, teach
50 foilsigh publish
51 freagair answer
52 freastail attend
53 géill yield
54 glan clean
55 goirtigh salt, pickle
56 gortaigh hurt, injure
57 iarr ask, request
58 imigh leave, go off
59 imir play (game)
60 inis tell
61 iompair carry
62 ionsaigh attack
63 ith eat
64 labhair speak
65 las light
66 léigh read
67 lig let, permit
68 maraigh kill
69 meath wither, rot
70 mill destroy, ruin
71 mínigh explain
72 mionnaigh swear
73 mol praise
74 múscail wake up
75 neartaigh strengthen
76 nigh wash
77 oil train, rear
78 ól drink
79 ordaigh order
80 oscail=foscailU open
81 pacáil pack
82 pós marry
83 rith run
84 roinn = rann divide
85 sábháil save
86 scanraigh frighten
87 scaoil shoot, loosen
88 scríobh write
89 seachain avoid
90 seas stand
91 sín stretch
92 sínigh sign
93 siúil walk
94 smaoinigh think
95 socraigh arrange
96 stampáil stamp
97 suigh sit
98 tabhair give
99 tagair refer
100 taispeáin show
101 taistil travel
102 taitin shine
103 tar come
104 tarraing pull, draw
105 teann tighten
106 téigh go
107 tiomáin drive
108 tit fall
109 tóg lift
110 tosaigh begin
111 trácht mention
112 triomaigh dry
113 tuig understand
114 tuirsigh tire, exhaust
115 ullmhaigh prepare
1 abair say, rá, ráite (#ulink_e884c0e7-6cb0-55c1-8ac8-ce67a04961fe)
an aimsir chaite/the past tense
dúirt mé
dúirt tú
dúirt sé/sí
dúramar
dúirt sibh
dúirt siad
dúradh/húradh
ní dúirt
an ndúirt?
go ndúirt
nach ndúirt
ní dúradh/níor húradh
an ndúradh?
go/nach ndúradh
1sg dúrt/dúras, 2sg dúrais, 2pl dúrabhair M1pl dúirt muid CU3pl dúradar MC d’úirt, níor úirt, ar/gur/nár úirt etc., aut. húradh: níor, ar gur, nár húradh; CU
an aimsir láithreach/the present tense
deirim
deir tú
deir sé/sí
deirimid
deir sibh
deir siad
deirtear
ní deir
an ndeir?
go ndeir
nach ndeir
1pl deir muid CU3pl deirid (siad) Mrel. a deir; deireann sé dial.
var. dep. ní abrann, an abrann? etcU
an aimsir fháistineach/the future tense
déarfaidh mé
déarfaidh tú
déarfaidh sé/sí
déarfaimid
déarfaidh sibh
déarfaidh siad
déarfar
ní déarfaidh
an ndéarfaidh?
go ndéarfaidh
nach ndéarfaidh
1sg déarfad, 2sg déarfair M déarfaidh muid CUrel. a déarfas.
Dep. ní abróchaidh, go n-abróchaidh (var. abóraidh) U
an modh coinníollach/the conditional mood
déarfainn
déarfá
déarfadh sé/sí
déarfaimis
déarfadh sibh
déarfaidís
déarfaí
ní déarfadh
an ndéarfadh?
go ndéarfadh
nach ndéarfadh
1pl déarfadh muid C3pl déarfadh siad Udep. ní abróchainn (ní abórainn),
ní abróchadh, go n-abróchadh (var. abóradh) U
an aimsir ghnáthchaite/the imperfect tense
deirinn
deirteá
deireadh sé/sí
deirimis
deireadh sibh
deiridís
deirtí
ní deireadh
an ndeireadh?
go ndeireadh
nach ndeireadh
1pl deireadh muid C3pl deireadh siad U Ba ghnách liom a rá etc.Udep. ní abrainn, ní abradh sé, go n-abradh etc.U
an modh ordaitheach/the imperative mood
abraim
abair
abradh sé/sí
abraimis
abraigí
abraidís
abairtear
ná habair
3pl abradh siad U
an foshuiteach láithreach/the present subjunctive
go ndeire mé
go ndeire tú
go ndeire sé/sí
go ndeirimid
go ndeire sibh
go ndeire siad
go ndeirtear
nár deire
1pl go ndeire muid, go n-abra etcCU
2 aithin recognise, aithint, aitheanta (#ulink_d745d697-95bf-5d03-9a9b-134c75990e7e)
an aimsir chaite/the past tense
d’aithin mé
d’aithin tú
d’aithin sé/sí
d’aithníomar
d’aithin sibh
d’aithin siad
aithníodh/haithníodh
níor aithin
ar aithin?
gur aithin
nár aithin
níor aithníodh/níor haithníodh
ar aithníodh?
gur/nár aithníodh
1sg d(h)’aithníos, 2sg d(h)’aithnís, 2pl d(h)’aithníobhair M1pl d’aithin muid UC3pl d’aithníodar MCaut. haithníodh MCU
an aimsir láithreach/the present tense
aithním
aithníonn tú
aithníonn sé/sí
aithnímid
aithníonn sibh
aithníonn siad
aithnítear
ní aithníonn
an aithníonn?
go n-aithníonn
nach n-aithníonn
1pl aithníonn muid C3pl aithníd (siad) M aithnim, aithneann sé, muid etc.Urel. a aithníos/a aithneas
an aimsir fháistineach/the future tense
aithneoidh mé
aithneoidh tú
aithneoidh sé/sí
aithneoimid
aithneoidh sibh
aithneoidh siad
aithneofar
ní aithneoidh
an aithneoidh?
go n-aithneoidh
nach n-aithneoidh
aithneochaidh U
1sg aithneod, 2sg aithneoir M1pl aithneoidh muid C aithneochaidh mé, muid etc.Urel. a aithneos/a aithneochas
an modh coinníollach/the conditional mood
d’aithneoinn
d’aithneofá
d’aithneodh sé/sí
d’aithneoimis
d’aithneodh sibh
d’aithneoidís
d’aithneofaí
ní aithneodh
an aithneodh?
go n-aithneodh
nach n-aithneodh
d’aithneochadh U
1sg d’aithneochainn, 3sg d’aithneochadh sé, siad etc.U1pl d’aithneodh muid C
an aimsir ghnáthchaite/the imperfect tense
d’aithnínn
d’aithníteá
d’aithníodh sé/sí
d’aithnímis
d’aithníodh sibh
d’aithnídís
d’aithnítí
ní aithníodh
an aithníodh?
go n-aithníodh
nach n-aithníodh
1pl d’aithníodh muid C3pl d’aithníodh siad U Ba ghnách liom aithint etc.U
an modh ordaitheach/the imperative mood
aithním
aithin
aithníodh sé/sí
aithnímis
aithnígí
aithnídís
aithnítear
ná haithin
3pl aithníodh siad U
an foshuiteach láithreach/the present subjunctive
go n-aithní mé
go n-aithní tú
go n-aithní sé/sí
go n-aithnímid
go n-aithní sibh
go n-aithní siad
go n-aithnítear
nár aithní
1pl go n-aithní muid CU
3 aithris imitate, aithris, aithriste (#ulink_ed914dfb-cd76-5d19-80ad-d87fb4d1d8df)
an aimsir chaite/the past tense
d’aithris mé
d’aithris tú
d’aithris sé/sí
d’aithrisíomar
d’aithris sibh
d’aithris siad
aithrisíodh, haithrisíodh MCU
níor aithris
ar aithris?
gur aithris
nár aithris
níor aithrisíodh/níor haithrisíodh
ar aithrisíodh?
gur/nár aithrisíodh
1sg d(h)’aithrisíos, 2sg d(h)’aithrisís, 2pl d(h)’aithrisíobhair M1pl d’aithris muid UC3pl d’aithrisíodar MCaut. haithrisíodh
an aimsir láithreach/the present tense
aithrisím
aithrisíonn tú
aithrisíonn sé/sí
aithrisímid
aithrisíonn sibh
aithrisíonn siad
aithrisítear
ní aithrisíonn
an aithrisíonn?
go n-aithrisíonn
nach n-aithrisíonn
1pl aithrisíonn muid C3pl aithrisíd (siad) M aithrisim, aithriseann sé, muid etc.Urel. a aithrisíos/a aithriseas
an aimsir fháistineach/the future tense
aithriseoidh mé
aithriseoidh tú
aithriseoidh sé/sí
aithriseoimid
aithriseoidh sibh
aithriseoidh siad
aithriseofar
ní aithriseoidh
an aithriseoidh?
go n-aithriseoidh
nach n-aithriseoidh
aithriseochaidh U
1sg aithriseod, 2sg aithriseoir M aithriseochaidh mé, muid etc.U1pl aithriseoidh muid Crel. a aithriseos/a aithriseochas
an modh coinníollach/the conditional mood
d’aithriseoinn
d’aithriseofá
d’aithriseodh sé/sí
d’aithriseoimis
d’aithriseodh sibh
d’aithriseoidís
d’aithriseofaí
ní aithriseodh
an aithriseodh?
go n-aithriseodh
nach n-aithriseodh
d’aithriseochadh U
1sg d’aithriseochainn, 3sg d’aithriseochadh sé, siad etc.U1pl d’aithriseodh muid C
an aimsir ghnáthchaite/the imperfect tense
d’aithrisínn
d’aithrisíteá
d’aithrisíodh sé/sí
d’aithrisímis
d’aithrisíodh sibh
d’aithrisídís
d’aithrisítí
ní aithrisíodh
an aithrisíodh?
go n-aithrisíodh
nach n-aithrisíodh
1pl d’aithrisíodh muid C3pl d’aithrisíodh siad U Ba ghnách liom aithris etc.U
an modh ordaitheach/the imperative mood
aithrisím
aithris
aithrisíodh sé/sí
aithrisímis
aithrisígí
aithrisídís
aithrisítear
ná haithris
3pl aithrisíodh siad U
an foshuiteach láithreach/the present subjunctive
go n-aithrisí mé
go n-aithrisí tú
go n-aithrisí sé/sí
go n-aithrisímid
go n-aithrisí sibh
go n-aithrisí siad
go n-aithrisítear
nár aithrisí
1pl go n-aithrisí muid CU
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/a-hughes-j/collins-easy-learning-irish-verbs-trusted-support-for-learning/) на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.