Qoca Azaflıyam
Mikayıl Azaflı
Kitabda XX əsr Azərbaycan aşıq poeziyasının inkişafında xüsusi yeri və çəkisi olan, çağdaş aşıq sənətinin memarlarından biri, sağlığında klassikləşən ustad aşıq Mikayıl Azaflının (Mikayıl Cabbar oğlu Zeynalov) əsərlərinin bir hissəsi toplanmışdır.
Kitab geniş oxucu kütləsi və tədqiqatçılar üçün nəzərdə tutulur.
Mikayıl Azaflı
Qoca Azaflıyam
GƏRAYLILAR
QOCA QARTAL
Qoca qartal, nə gəzirsən,
Dağlar qoynunda, qoynunda.
Bala gördüm anasının,
Ağlar qoynunda, qoynunda.
Niyə qəlbin qaralıbdı,
Gül üstünü xar alıbdı.
Şamamalar saralıbdı,
Tağlar qoynunda, qoynunda.
Bir həkim yara bağlayır,
Bir hakim sinə dağlayır.
Bağban gördüm, qan ağlayır,
Bağlar qoynunda, qoynunda.
Azaflı, yaz, dilə gəlməz,
Uçdu sonan, gölə gəlməz.
Keçən keçdi, ələ gəlməz,
Çağlar qoynunda, qoynunda.
BU DÜNYADAN
Ömür-günlər asta-asta,
Gələr, gedər bu dünyadan.
Kimi canı qurban dosta
Elər gedər bu dünyadan.
Ayrılmayın kef-damaqdan,
Döndərməyin qəlbi haqdan.
Şahlar enər tacı-taxtdan,
Ölər gedər bu dünyadan.
Ay Azaflı, pis tez ölməz,
Gələn qalmaz, gedən gəlməz.
Milyon sayçı saya bilməz,
Nələr gedər bu dünyadan.
KEÇƏN GÜNLƏR
Gəncliyimi apardınız,
Keçən günlər, keçən günlər.
Ürəyimi qopardınız,
Keçən günlər, keçən günlər.
Gəldi gedər, getdi gəlməz,
Cavanlığım itdi, gəlməz.
Dövranları bitdi, gəlməz,
Keçən günlər, keçən günlər.
Azaflıyam, bir hal kimi,
Dağlar aşdım qartal kimi.
Gələr keçər xəyal kimi,
Keçən günlər, keçən günlər.
MƏNİM DÜNYAM
Bir dünyamın dünyasıdı,
Mənim dünyam, mənim dünyam.
Yanar eşqin ziyasıdı,
Mənim dünyam, mənim dünyam.
Ülvi-ülvi ülviyyətdi,
Mətin-mətin mətanətdi,
Mehri-mehri məhəbbətdi,
Mənim dünyam, mənim dünyam.
Min mənalı bayatımdı,
Yerim, göyüm, hər qatımdı.
Ömür-ömür həyatımdı,
Mənim dünyam, mənim dünyam.
Öz vətənim, öz dinimdi,
Öz məkanım, öz elimdi.
Öz türkümdür, öz dilimdi,
Mənim dünyam, mənim dünyam.
Azaflıynan qoşa səni,
Toxunmaynan daşa səni.
Mən ölsəm də yaşa səni,
Mənim dünyam, mənim dünyam.
İNSAN OĞLU, İNSAN SƏSİ
Gəzər dünya, bəşəriyyət,
İnsan oğlu insan səsi.
Gəzər doğru, haqq-ədalət,
İnsan oğlu, insan səsi.
Gəzər dövran, əsir, zaman,
Dahi vicdan, ilqar, iman,
Keçər tufan, dərya, ümman,
İnsan oğlu, insan səsi.
Gəzər güllü, barlı bağlar,
Ağ gün, həyat, gözəl çağlar.
Qitə-qitə aşar dağlar,
İnsan oğlu, insan səsi.
Gəzər dava, ölkə talar,
Kainatı oda qalar.
Yerə, göyə lərzə salar,
İnsan oğlu, insan səsi.
Azaflı da əzəlindən,
Doymaz könül gözəlindən.
Dünya gülər sülh əlindən,
İnsan oğlu, insan səsi.
AŞIĞIYAM
Milyonlarda saf arzulu,
Mən xoş niyyət aşığıyam.
Ürəyi dürr sözlə dolu,
Mən ülviyyət aşığıyam.
Milyonlarda zaman-zaman,
Nə dərd ola, nə də dərman.
Sevgilərdə ilqar, iman,
Mən məhəbbət aşığıyam.
Milyonlarda düşmə kimə,
Nə hakimə, nə həkimə.
Vicdan ilə mühakimə,
Mən ədalət aşığıyam.
Milyonlarda mərd niyyəti,
Birlik, dostluq, mətanəti,
Bu dünyanın haqq qeyrəti,
Mən sədaqət aşığıyam.
Milyonlarda var gətirən,
Qitələrdə bar yetirən,
Ruzu verən, gül bitirən,
Mən təbiət aşığıyam.
Milyonlarda savablıyam,
Sinəsi zər kitablıyam.
Mikayılam, Azaflıyam,
Mən həqiqət aşığıyam.
OLMAZ
Adama ad vermək olar,
Adamlığı vermək olmaz.
Yeri, göyü görmək olar,
Ürəkləri görmək olmaz.
Zalım haqqı dandı getdi,
Qanan oda yandı getdi.
Qəlb şüşə tək sındı getdi,
Onu sonra hörmək olmaz.
De sözünü söz vaxtında,
Gör işini öz vaxtında.
Ay Azaflı, döz vaxtında,
Vaxtsız heç nə dərmək olmaz.
A QARDAŞIM
İlahidən sınan könlü,
Yapammazsan, a qardaşım.
Düzə qəlbən bağlısansa,
Qopammazsan, a qardaşım.
Daş içində gövhər gəzmə,
Səhralarda lövbər gəzmə.
Süzülmüşdə cövhər gəzmə,
Tapammazsan, a qardaşım.
Azaflı, şən həyatını,
Xudam versin baratını.
Şər meydanda haqq atını,
Çapammazsan, a qardaşım.
O GÖZLƏRİN
Bax qəlbimdən qüdrətinə,
O gözlərin, o gözlərin.
Qərq olmuşam heyrətinə,
O gözlərin, o gözlərin.
Ömrümüzün növrağıdı,
Sevgimizin fərağıdı.
Həyatımın çırağıdı,
O gözlərin, o gözlərin.
Azaflıyam, yorğunuyam,
Saf eşqlərin durğunuyam.
Baxışların vurğunuyam,
O gözlərin, o gözlərin.
BAXIŞLARIN
Gözlərində yanar canım,
Heyrət-heyrət baxışların.
Sehrkardı, tökər qanım,
Xəlvət-xəlvət baxışların.
Nələr çəkər, nələr aşıq,
Arzu-vüsal dilər aşıq.
Həsrətindən ölər aşıq,
Həsrət-həsrət baxışların.
Azaflını nişan eylər,
Ürəyini şan-şan eylər.
Məni yerlə yeksan eylər,
Dəhşət-dəhşət baxışların,
Afət-afət baxışların.
MÜƏLLİMDİ
Ata, ana təbiətsə,
Ustad, nicat müəllimdi.
Həyat arzu, səadətsə,
Ona murad müəllimdi.
O, taqətdir əlsizlərə,
Gülşən olar gülsüzlərə.
Körpə ikən dilsizlərə,
Natiq, dilşad müəllimdi.
O, dərs deyir zamana da,
Yaxşıya da, yamana da.
Aya uçan insana da,
Şahin qanad müəllimdi.
Azaflı, zər daşı qaşlar,
Baş içində ali başlar.
Elmi kamal, ağıl huşlar,
Öyrən, savad müəllimdi.
ACI SÖZDƏN, ŞİRİN SÖZDƏN
Ürək yanar, dil şad olar,
Acı sözdən, şirin sözdən.
Könül sınar, abad olar,
Acı sözdən, şirin sözdən.
Fitnəsindən el çaxnaşar,
Dost inciyər, yar dalaşar.
Qohum küsər, qan barışar,
Acı sözdən, şirin sözdən.
Nizamilər “Xəmsə“ləri,
Vurğunların şah əsəri.
Yaranıbdır söz gövhəri,
Acı sözdən, şirin sözdən.
Ölkə qurar, mahal çapar,
Taxt uçurar, saray yapar.
Sülh yaranar, dava qopar,
Acı sözdən, şirin sözdən.
Azaflıya etdi nələr,
Fitnə səpər, şəfa dilər.
Yer-göy ağlar, yer-göy gülər,
Acı sözdən, şirin sözdən.
BU ELLƏRDƏN
Aşıq qardaş, səsin gəlsin,
O ellərdən, bu ellərdən.
Hey tərifin, bəhsin gəlsin,
O ellərdən, bu ellərdən.
Ellərdə gəz şən baratı,
Çox eyləmə zarafatı.
Al sənətdə mükafatı,
O ellərdən, bu ellərdən.
Haqdan gəlsin hər muradın,
Şirin ləhcən, şirin dadın.
Oba-oba gəzsin adın,
O ellərdən, bu ellərdən.
Tarixləri varaqla gəz,
Həqiqəti çıraqla gəz.
Azaflını soraqla gəz,
O ellərdən, bu ellərdən.
QƏMİ
Əzəl gündən yazı yazan,
Qananlara verdi qəmi.
Kimi yandı oldu Ozan,
Kimi açdı, sərdi qəmi.
Dahiləri mürvət gəzər,
Mərd igidlər qeyrət gəzər.
Səxavətli hörmət gəzər,
Xəsislərin zərdi qəmi.
Ürək haqdan murad istər,
Aləmləri azad istər.
Dünyaları abad istər,
Azaflının dərdi, qəmi.
AŞIQ
Min dil açar məhəbbətdən,
Eşq atında gəzər aşıq.
İlham alar təbiətdən,
Şeir, dastan düzər aşıq.
Sevdasının od nəfəsi,
Qəlb oxşayar incə səsi.
Sazı, sözü, səliqəsi,
Məclisləri bəzər aşıq.
Gəzər vəfa, etibarı,
Saf vicdanı, düz ilqarı.
Sevməz zülmü, zülümkarı,
Hər möhnətə dözər aşıq.
Məkanıdır qoca Qafqaz,
Dünya gəzər əlində saz.
Bir qolu Kür, biri Araz,
Sinəsi göy Xəzər aşıq.
Bəşər dərdi, fəryadıdır,
Elin şadı öz şadıdır.
Azaflının ustadıdır,
Odlar yurdu Azər aşıq.
YANDIRAR
Eşq aşiqin ürəyində,
Sinəsində köz yandırar.
Məhəbbəti mələyində,
Gözlərini göz yandırar.
Can sağ olsa ömür olar,
Dəmir qaynar, dəmir olar.
Qanmayana əmir olar,
Qananları söz yandırar.
Azaflıyam, çox dəryada,
Dolanmışam ada-ada.
Nələr gördüm bu dünyada,
Şəri qoyar, düz yandırar.
AY CAVANLIQ
Bir vaxt mənlə dünya gəzdin,
Ad-san aldın, ay cavanlıq.
Dərin-dərin dərya gəzdin,
Şaxə daldın, ay cavanlıq.
Qoca Qafqaz dağlarında,
Gül-çiçəkli bağlarında,
Məclislərin sağlarında,
Saz da çaldın, ay cavanlıq.
Niyə əydin qamətini,
Kim artırdı zillətini?
Aslan güclü qüvvətini,
Hara saldın, ay cavanlıq?
Hanı vurub-tutan günlər,
Dağı dağa çatan günlər.
Zirvələrdə yatan günlər,
Harda qaldın, ay cavanlıq?
Azaflıyam, aman keçdi,
Ömrüm-günüm yaman keçdi.
Heyif o vaxt, zaman keçdi,
Tez qocaldın, ay cavanlıq.
GİLEYLƏNƏR
İnsanların adətidir,
Az qanandan gileylənər.
Dahilərin qeyrətidir,
Bəd dövrandan gileylənər.
El-obada gəzən aşıq,
Məclislərdə süzən aşıq,
Hər bəlaya dözən aşıq,
Gic, nadandan gileylənər.
Azaflıyam, dəhşətlərdən,
Qurtarmadım qəm, dərdlərdən.
Mərd igidlər namərdlərdən,
Şər divandan gileylənər.
DEYƏMMƏRƏM
Ürəyimdə min dərdim var,
Bil, aşkara deyəmmərəm.
Mənim işim haqq ilədir,
Zülümkara deyəmmərəm.
Atam qoca təbiətdi,
Anam eşqi-məhəbbətdi.
İlk sevgilim həqiqətdi,
Gedib hara, deyəmmərəm.
Dostdur dostu satan, alan,
Quyu qazan, oda salan.
Düzə əyri, haqqa yalan,
Çəkin dara, deyəmmərəm.
Fələk məni vurdu dağa,
Göydən qar, buz yağa-yağa.
Deyiblər ki, olacağa,
Yoxdur çara, deyəmmərəm.
Azaflını dərd alsa da,
Can qəzaya uğrasa da,
Dövran məni doğrasa da,
Ağa qara deyəmmərəm.
MƏNİ
Ağır ellər aşığıyam,
İstər yaxşı, yaman məni.
Özüm ölsəm, sözüm ölməz,
Saxlar əsr, zaman məni.
Sənətkaram, söz bağıyam,
Min mənanın bulağıyam.
Qəm dağında Qaf dağıyam,
Bürüyüb qar, duman məni.
Yaşayanlar tez qocalar,
Yaşamayan cavan qalar.
Azaflını yada salar,
Mehriban dost, güman məni.
ÜRƏK SƏNİ
Baş ağardı başdan-başa,
Qocalma gəl, ürək, səni.
Yalvarıram cavan yaşa,
Qocalma gəl, ürək, səni.
Ağrımayan görək səni.
Ağlımdadır hiss, sərvətim,
Sinəmdədir səltənətim.
Canım, eşqim, məhəbbətim,
Qocalma gəl, ürək, səni.
Ağrımayan görək səni.
Səndə vicdan, səndə cahan,
Dosta, yara, elə qurban.
Oda yanan, könül qanan,
Qocalma gəl, ürək, səni.
Ağrımayan görək səni.
Həyat muraz, sevgi təlaş,
Gah mübariz, gah da savaş.
Ömür keçir yavaş-yavaş,
Qocalma gəl, ürək, səni.
Ağrımayan görək səni.
Azaflıya dahi sənsən,
Qəlbin mehri-mahı sənsən.
Varlığımın şahı sənsən,
Qocalma gəl, ürək, səni.
Ağrımayan görək səni.
BİR OLANDA
Xoşbaxtların xoşbaxtıdı,
İki könül bir olanda.
Həyat ona nur taxtıdı,
İki könül bir olanda.
Mətanəti enməz olar,
Sədaqəti dönməz olar.
Məhəbbəti sönməz olar,
İki könül bir olanda.
Uçuq evi xanımandı,
Dar həyəti bir cahandı.
Şah, sultandı, bəydi, xandı,
İki könül bir olanda.
Ömrü çiçək, yaz, bahardı,
Hər vaxtının zövqü vardı.
Azaflı, can, yar o yardı,
İki könül bir olanda.
OLMAZ
Düz danışsan, dost inciyər,
Danışmasan yalan olmaz.
Halal sərvət az-az olar,
Haramsız cib “kalan“ olmaz.
Bağ sayılmaz bar olmasa,
Həyat heçdir yar olmasa,
Xətir-hörmət, var olmasa,
Səni yada salan olmaz.
Hər yamandan odur yaman,
Biri tamah, biri şeytan.
Ay Azaflı, heç bir insan,
Ehtiyacsız olan olmaz.
QUCAĞINDA
Neçə aşıq bada getdi,
Məhəbbətin qucağında.
Neçə dostlar oda getdi,
Sədaqətin qucağında.
Neçə dağlar çisgin oldu,
Neçə bağlar misgin oldu.
Neçə gözəl küsgün oldu,
Şan-şöhrətin qucağında.
Neçə dövran ləl yandırdı,
Neçə ürək dil yandırdı,
Neçə zalım el yandırdı,
Cəhalətin qucağında.
Ömrün keçdi min bir ahla,
Görməsə də olub haxla.
Aman allah, özün saxla,
Qiyamətin qucağında.
Qansızlara qan verəydim,
Zülmətlərə dan verəydim.
Azaflıyam, can verəydim,
Ədalətin qucağında.
ÇOX İSTƏYİR
Sarı qanqal çiçəyini,
Gülüstandan çox istəyir.
Ala qarğa balasını,
Şux tərlandan çox istəyir.
Demək olmur deməlini,
Doğru, yalan təməlini.
Şeytan fitnə əməlini,
Haqq-divandan çox istəyir.
Kor yapalaq öz səsini,
İlan murdar nəfəsini,
Yoxsul uçuq küməsini,
Xanimandan çox istəyir.
Aşiq-məşuq butasını,
Zalım qanlar xatasını,
Nökər kasıb atasını,
Bəydən, xandan çox istəyir.
Dahi gəzər düz divanı,
Şair istər şən dövranı.
Azaflı dost-mehribanı,
Şirin candan çox istəyir.
NAMÜMKÜNDÜ
Bir gözəlin vurğunuyam,
Yola gəlmir, namümkündü.
Sevdasının yorğunuyam,
Qola gəlmir, namümkündü.
Görüşünə dedim nəzir,
Yaxın gəlmir, məndən sezir.
Qırxı keçib, cavan gəzir,
Çala gəlmir, namümkündü.
Azaflıyam, bir diləkdə,
Canım getdi bir mələkdə.
Ürəyimiz bir ürəkdə,
Ola, gəlmir, namümkündü.
GÖZLƏR
Nə baxırsan cəllad kimi,
Yağı gözlər, yağı gözlər.
İçirdirsən eşqimizə,
Ağı gözlər, ağı gözlər.
Mənə dəymə, ağrın alım,
Etibarsız, yoxdu halım.
Sinəm üstə çəkdin, zalım,
Dağı, gözlər, dağı, gözlər.
Azaflıyam, dillərinin,
Aşiqiyəm ellərinin.
Kəmənd oldu tellərinin,
Tağı, gözlər, tağı, gözlər.
MİN İL KEÇƏ
Əsil insan ara qatmaz,
Yüz il keçə, min il keçə.
Əsil gözəl yarın atmaz,
Yüz il keçə, min il keçə.
Əsil alim çıxmaz rahdan,
Əsil aşıq yanar ahdan.
Əsil şair dönməz haqdan,
Yüz il keçə, min il keçə.
Əsil igid basmaz nanı,
Əsil olan tökməz qanı.
Tərs oğlunun yanmaz canı,
Yüz il keçə, min il keçə.
Əsil hakim zalım olmaz,
Azaflını dərdə salmaz.
Keçər dövran, sənə qalmaz,
Yüz il keçə, min il keçə.
ATALAR, BABALAR
Yaxşılıq et, yaman olma,
Deyib atalar, babalar.
El-obana yaman olma,
Deyib atalar, babalar.
Sal meylini düz niyyətə,
Fitnə vermə heç millətə.
Qisas qalmaz qiyamətə,
Deyib atalar, babalar.
Yaxşı dostu, yarı gözlə,
Namus, qeyrət, arı gözlə.
Çətin günü, darı gözlə,
Deyib atalar, babalar.
Qoru haqqı, qoru düzü,
Yıxma mərdi, tutma gözü.
Tələ quran düşər özü,
Deyib atalar-babalar.
Azaflı, şah hamı olmaz,
Çaylar axar dərya dolmaz.
Şair, igid unudulmaz,
Deyib atalar, babalar.
ZALIMIN QIZI
Həsrətindən od almışam,
Yandım, ay zalımın qızı.
Əziz idim, yad olmuşam,
Qandım, ay zalımın qızı.
Eşitmədin amanımı,
Niyə kəsdin gümanımı.
Of, dinimi, imanımı,
Dandım, ay zalımın qızı.
Azaflının mehri-mahı,
Məhəbbətin şirin ahı.
Səni eşqimin pənahı,
Sandım, ay zalımın qızı.
ELİN GÜCÜ, ELMİN GÜCÜ
Günəş olar, işıq saçar,
Elin gücü, elmin gücü.
Dövranlarda meydan açar,
Elin gücü, elmin gücü.
Gələcəyim gənc nəsilim,
Sənsən mənim yaz fəsilim.
Əllərinlə qoy yüksəlim,
Elin gücü, elmin gücü.
Ağ saraylar zirvəsidi,
Həyatın zər töhfəsidi.
Bəşəriyyət bəhrəsidi,
Elin gücü, elmin gücü.
Onlar qüdrət bu cahana,
Qanad verir hər insana.
Yollar salır asimana,
Elin gücü, elmin gücü.
Azaflı, hər çağ üstünə,
Ağ gün gələ ağ üstünə.
Dağı qoyar dağ üstünə,
Elin gücü, elmin gücü.
VAXTI
İnsan oğlu vəzifədə,
Hörmət eylə, olan vaxtı.
Olma xəsis, namərd, gədə,
Verməlisən alan vaxtı.
Atıbsansa, atacaqlar,
Satıbsansa, satacaqlar.
Tutubsansa, tutacaqlar,
Tale daşa çalan vaxtı.
Azaflı, çox var can alar,
Kim qazanar, kimə qalar.
Milyonçular sini yalar,
Tənəzzüldə qalan vaxtı.
OLA
İnsan odur, dahi kimi,
Qanan, qanan, qanan ola.
Bir ədalət şahı kimi,
Yanan, yanan, yanan ola.
İnsan odur ad qazana,
Halal çörək dad qazana.
Dost qazana, yad qazana,
Zaman, zaman, zaman ola.
İnsan odur, qədir bilə,
Yaradanı qadir bilə.
Gövhər sözü nadir bilə,
Anan, anan, anan ola.
İnsan odur, sədaqəti,
Ola eşqi-məhəbbəti.
Saf isməti, saf niyyəti,
Canan, canan, canan ola.
İnsan odur, yetə dada,
Törətməyə bəla, qada.
Ay Azaflı, bu dünyada,
İnsan, insan, insan ola.
EYLƏYƏR
Dost dostunun güzgüsüdü,
Baxar səhvin düz eyləyər.
Çətin gündə arxasıdı,
Ocağına köz eyləyər.
Dost dostunun ürəyidi,
Yıxılanda dirəyidi.
Çətin gündə gərəyidi,
Səbir verər, döz eyləyər.
Dost dostunun şöhrətidi,
Şirin-şirin söhbətidi.
Çətin gündə nüsrətidi,
Bir sevinci yüz eyləyər.
Dost dostunun şən mehrabı,
Azaflının könül tabı.
Çətin gündə iztirabı,
Gen günündə həzz eyləyər.
USTAD
Sənətində kamil ola,
Hamı istər belə ustad.
Barmaqları qızıl ola,
Düşə dildən-dilə ustad.
Olsa şair, aşıq, misgər,
Həkim, dərzi, bənna, dülgər.
Ya mühəndis, ya çilingər,
Aləm onu bilə ustad.
Öz işində bir nur olsun,
Yaratdığı büllur olsun.
Nə sənətkar olur olsun,
Müdəm xoşa gələ ustad.
Azaflının zər sənəti,
İnsanlığı, sədaqəti.
Adı, sanı, şan-şöhrəti,
Gəzə eldən-elə ustad.
BİR İNSANLIQ, BİR CAVANLIQ
İncilərin ən incisi,
Bir insanlıq, bir cavanlıq.
Birincilər birincisi,
Bir insanlıq, bir cavanlıq.
Xaliqin nur kündəsidi,
Mirvari, dürr kündəsidi.
Həyatın “qur“ kündəsidi,
Bir insanlıq, bir cavanlıq.
Qalmasın dad-amanlarda,
Çətin gündə, yamanlarda.
Çox yaşasın zamanlarda,
Bir insanlıq, bir cavanlıq.
Ömrün boyu düznən varam,
Alçaqlarnan yoxdu aram.
Yaxşılara arzularam,
Bir insanlıq, bir cavanlıq.
Azaflı da söylər belə,
Dildən-dilə, eldən-elə.
Əvəz olmaz heç nə ilə,
Bir insanlıq, bir cavanlıq.
GƏL OYNAMA
Toy-bayramda, şəndə oyna,
Acı sözlə gəl oynama.
Elnən ağla, elnən qayna,
Ocaq-közlə gəl oynama.
Qul eyləyib alar səni,
Dağa-daşa salar səni.
Kişilikdən çalar səni,
O yüz-yüzlə gəl oynama.
Ürəklərə dildir açar,
Saxla sirrin, qoyma qaçar.
Dərd-bəlaya eylər düçar,
Hər gül üzlə gəl oynama.
Azaflı, yaz, ləl əlinlə,
Ucal zəhmət təməlinlə.
Fəxr elə şad əməlinlə,
Qaşla, gözlə gəl oynama.
KİMİ
Misgin-misgin nə baxırsan,
Qul cəllada baxan kimi.
Namərd vurdu, yıxdı məni,
Fələk evlər yıxan kimi.
Ağ buluddan ağdı başım,
Görüb ağlar dost-qardaşım.
Gecə-gündüz qanlı yaşım,
Axır çaylar axan kimi.
Azaflı, de, arzun nəydi,
Bu dünyadan qəm gedəydi.
Haqq əbədi hökm edəydi,
Ayla, Günəş çıxan kimi.
ARZULAR SƏNİ
Adam oğlu, insan olsan,
İnsanlar arzular səni.
Divanda haqq divan olsan,
Vicdanlar arzular səni.
Aşıq istər toy, şan, barat,
Müdəm ala eldən murad.
Şair qardaş, yaxşı yarat,
Qananlar arzular səni.
Gözəl olsan, vəfan olsa,
Alim olsan qafan olsa,
Həkim olsan şəfan olsa,
Milyonlar arzular səni.
Hakim olsan cəmiyyətə,
Zalım olma gəl millətə.
Yansan əsil məhəbbətə,
Yananlar arzular səni.
Azaflı, gəz əsilləri,
Arzula xoş fəsilləri.
Gələcəyin nəsilləri,
Dövranlar arzular səni.
HÖRMƏT
Əldə olsa ixtiyarın,
Elə xalqa, elə hörmət.
Ver payını günahkarın,
Etmə fitnə-felə hörmət.
Zalımlarda mürvət gəzmə,
Alçaqlarda qeyrət gəzmə.
Hörmət edib hörmət gəzmə,
Təmənnasız elə hörmət.
Axmaq qışda yay axtarar,
Tənbəl hazır pay axtarar.
Zayın oğlu zay axtarar,
İnanma ki, bilə hörmət.
Doğrularla yer-göy dola,
Yolsuzları çəkə yola.
Yer üzünə hakim ola,
Düşə dildən-dilə hörmət.
Azaflı, çox qəmnən ötmə,
Öz yerindən uzaq getmə.
Hörmətsizə hörmət etmə,
Onda dönər külə hörmət.
MƏHƏBBƏTDƏN
Bu dünyaya gələn kimsə,
Arzu dilər məhəbbətdən.
Eşqi sevda bilən kimsə,
Çəkər nələr məhəbbətdən.
O sehrkar bir afətdir,
O sevgidir, müsibətdir.
O həyatdır, təbiətdir,
Bəşər gələr məhəbbətdən.
Vurğunların odur himi,
Aşıqların sınar simi.
Gah ağlayar yetim kimi,
Gah da gülər məhəbbətdən.
Su, od olar, daş qaynadar,
Ürək yanar baş qaynadar.
Gözlərində yaş qaynadar,
Aşiq ölər məhəbbətdən.
Kimin yarı halal haqdır,
Bu dünyada o xoşbaxtdır.
Azaflı da ən bədbaxtdır,
Fəryad elər məhəbbətdən.
O DAĞLARDAN, BU DAĞLARDAN
(Qoşa yarpaq gəraylı)
Maral qaçar, kəklik uçar,
O dağlardan, bu dağlardan.
Ellər köçər, karvan keçər,
O dağlardan, bu dağlardan,
Yaylaqlardan, oylaqlardan.
Sürü otlar qatar-qatar,
Gahı yatar, gahı qaçar.
Qız gül atar, oğlan tutar,
O dağlardan, bu dağlardan,
Yaylaqlardan, oylaqlardan.
Bulud oynar, şimşək çaxar,
Bulaq qaynar, sular axar.
Qartal qalxar, cüyür baxar,
O dağlardan, bu dağlardan,
Yaylaqlardan, oylaqlardan.
Koroğlular gəzdi Nigar,
Tarix sayar hər nəyi var.
Könül duyar, ilham alar,
O dağlardan, bu dağlardan,
Yaylaqlardan, oylaqlardan.
Naxır enər, buzov mələr,
At kişnəyər, qulun gələr.
Azaflı söz, dastan deyər,
O dağlardan, bu dağlardan,
Yaylaqlardan, oylaqlardan.
ÇALA-ÇALA
(Qoşayarpaq iki ayaqlı gəraylı)
Məhəbbətin, sədaqətin,
Cəsarətin, siyasətin,
Güc-qüvvətin, pul-sərvətin,
Ola-ola, bala-bala,
Gəz dünyanı çala-çala.
Dosta hayın, dalda dayın,
Haqqı-sayın, yazın, yayın,
Qismət payın, çörək, çayın,
Ola-ola, sağa-sola,
Gəz dünyanı çala-çala.
Etibarın, namus, arın,
Yaxşı yarın, çoxlu varın,
İxtiyarın, mərd dostların,
Ola-ola qalma dala,
Gəz dünyanı çala-çala.
Canda sağın, gözəl çağın,
Ətin-yağın, aran-dağın,
Güllü bağın, kef-damağın,
Ola-ola düşmə qala,
Gəz dünyanı çala-çala.
Azaflı, düz şeirlə söz,
Ömrü yüz-yüz şən, gülərüz,
Gecə-gündüz şad könlümüz,
Ola-ola düz get yola,
Gəz dünyanı çala-çala.
DÜNYA
Yoxuşundan çıxammıram,
Belimdə bir şələ dünya.
Çörək pulundan ötəri,
Mənim kimi mələ, dünya.
Neçə əsir, il dolandın,
Nə yaxşı, nə yaman qandın.
Hamıdan qabaq yarandın,
Ağlın yoxdu hələ, dünya.
Doğrun acdı, əyrin toxdu,
Basa-basdı, soxa-soxdu.
Kasıblarnan aran yoxdu,
Varlılara lələ dünya.
Azaflını tutdu xata,
Zığ-zımıra bata-bata.
Nə ola, bir gücüm çata,
Səni salam ələ, dünya.
EY GÜL
Bahar gəldi, yaz mələyi,
Bitib nərgiz, süsən, ey gül.
Atıb başdan tac örpəyi,
Aç qönçəni, bəzən, ey gül.
Bülbül ağlar, çəkər cəfan,
Xara qismət olar səfan.
Etibarsız, yoxdu vəfan,
Əldən-ələ gəzən, ey gül.
Məhəbbətin, eşqin qızı,
Baxçaların dan ulduzu.
Ləçəklərin al qırmızı,
Təbiətdir düzən, ey gül.
Siz tez solan, mən bir qonaq,
Xan çiçəklər olur torpaq.
Alçın yanaq, pardaq-pardaq,
Qanlar tökür nizən, ey gül.
Azaflı, yaz qəzəllərdi,
Ömür yanmış xəzəllərdi.
Sizi dərən gözəllərdi,
Məni dərddir üzən, ey gül.
DƏRDİN ALIM
İnsan oğlu insan kimi,
Söz qananın dərdin alım.
Bir baxışla dərdi, qəmi,
Göz qananın dərdin alım.
El yolunda çalışanın,
Duz-çörəyin, balın, şanın.
Ürəyindən alışanın,
Köz qananın dərdin alım.
Azaflının haqq dərmanı,
Qəh-qəhəni, əl amanı.
Həm yaxşını, həm yamanı,
Düz qananın dərdin alım.
QURBAN OLUM
Harda varsa insanlığın,
Kamalına qurban olum.
Ahıl qanan cavanlığın,
Camalına qurban olum.
Harda varsa etibarın,
Təmiz eşqin, namus, arın,
Vəfası düz olan yarın,
Halalına qurban olum.
Harda varsa qananların,
Aşiqiyəm o canların.
Vətən üçün yananların,
Məlalına qurban olum.
Harda varsa haqq-divanın,
Adamlığı düz qananın.
Yaranmışı yaradanın,
Cəlalına qurban olum.
Harda varsa haqqa hörmət,
Odur mürvət, odur qiymət.
Azaflıyam, səmimiyyət,
Amalına qurban olum.
VURDU
Taleyimiz gətirmədi,
Bizi daşdan-daşa vurdu.
Arzu-kama yetirmədi,
Ömrü başdan-başa vurdu.
Çəkdim qəmlər macərası,
Paralandı can parası.
Bivəfanın söz yarası,
Oxu qaşdan-qaşa vurdu.
Azaflıyam, saf niyyətim,
Var dostuma sədaqətim.
Nakam oldu məhəbbətim,
Dağı qoşa-qoşa vurdu.
OLSUN
Düz könüldən düz könülə,
Məhəbbətin yolu olsun.
Doğru qəlbdən doğru dilə,
Sədaqətin dolu olsun.
Eşq incimin çiçəkləri,
El də bəzər mələkləri.
Arzumuzun diləkləri,
Hər niyyəti ulu olsun.
Azaflıyam, haq-divanın,
Əsiriyəm mehribanın.
Yaxşıların, yaxşı canın,
Canım matah qulu olsun.
CAN AĞRISI
Arzum budur təbiətdən,
Olmayaydı can ağrısı.
Şəfa tapa o qüdrətdən,
Qalmayaydı can ağrısı.
Mən nə deyim yaradana,
Min qəm verir bir insana.
Heç kimsəni dərd-dərmana,
Salmayaydı can ağrısı.
Gəzdim qürbət ellərini,
Keçdim hicran sellərini.
Məhəbbətin güllərini,
Yolmayaydı can ağrısı.
İstər səksən, doxsan yaşa,
Əcəl zəhrin tökər başa.
Ölənəcən dağa, daşa,
Salmayaydı can ağrısı.
Azaflıyam, tanı məndən,
Keçdi dünya fanı məndən.
Cəllad kimi canı məndən
Almayaydı can ağrısı.
VAR
Dünya, səndən gileyliyəm,
Bir sinəmin min dağı var.
Başı qanlı, bəlalıyam,
Sinəmdə qəm oylağı var.
Qoca fələk oyunbazdı,
Mən ağ dedim, qara yazdı.
Yaman günün ömrü azdı,
Hər gecənin savağı[1 - sabahı] var.
Çox ucaya ucalmaynan,
Alçaqlara alçalmaynan,
Şeytan ilə dost olmaynan,
Hər yuvada barmağı var.
Müdəm ağlar məhbus olan,
Həsrət çəkən, darda qalan.
Yerə, göyə işıq salan,
Haqqın min bir çırağı var.
Azaflıyam, arım oldu,
Nə dövlətim, varım oldu.
Qəhri-qəza yarım oldu,
Dodağımda dodağı var.
GƏRƏK
Hər aşiqə aşiq demə,
Aşiq yana-yana gərək.
Hər alimə alim demə,
Alim qana, qana gərək.
Hər gözəldə ağıl olmaz,
Hər söz şirin nağıl olmaz.
Hər doğulan oğul olmaz,
Doğan ana, ana gərək.
Hər kəs yeyə öz bəhrini,
Azaflı da söz nəhrini.
Kim ki çəkir el qəhrini,
Qəlbi şana-şana gərək.
OLMAYANI
Necə insan saymaq olar,
Mərhəməti olmayanı.
Necə sevgi duymaq olar,
Məhəbbəti olmayanı.
El görməyən nə xeyirdi,
Qəlb oxşamaz nə şeyirdi?
Nə alimdi, nə şairdi,
Söz-hikməti olmayanı.
Bu dünyada gəzmə bekar,
Yaxşı dosta ol cəfakar.
Nə usta bil, nə sənətkar,
Məharəti olmayanı.
Həqiqəti fələk sayma,
Hər gözəli mələk sayma.
Azaflı, mərd ürək sayma,
Sədaqəti olmayanı.
BU DÜNYADAN
Gecə-gündüz karvan keçər,
Bu dünyadan, bu dünyadan.
Yaxşı keçər, yaman köçər,
Bu dünyadan, bu dünyadan.
Şahlar qoyub tac getdilər,
Qullar verib bac getdilər.
Dövlətlilər ac getdilər,
Bu dünyadan, bu dünyadan.
Neçə dövran gələcəkdi,
Hökmü nələr edəcəkdi.
Gedib, gedir, gedəcəkdi,
Bu dünyadan, bu dünyadan.
Çox Süleyman, çox İsgəndər,
Gəzdi Düldül, Əli, Qənbər.
Getdi imam, haqq, Peyğəmbər,
Bu dünyadan, bu dünyadan.
Dünya ağlar, zaman ağlar,
Xəstə ağlar, loğman ağlar.
Çəkər dağı, aman ağlar,
Bu dünyadan, bu dünyadan.
Azaflı, nə qəm edərsən,
Haqq yolunda can verərsən.
Lüt gəlibsən, lüt gedərsən,
Bu dünyadan, bu dünyadan.
OLANDA
Qohum, qardaş yaxınlaşar,
Gələr, gedər pay olanda.
Xətir-hörmət aşar, daşar,
Dostdan dosta hay olanda.
Hamı istər dövlət, varı,
Yaxşı günü, yaxşı yarı.
Qışın soyuq, ayaz, qarı,
Unudular yay olanda.
Əgər baxtın bəslər səni,
Hamı sevər, səslər səni.
Arvad, uşaq istər səni,
Evdə çörək, çay olanda.
Hərdən vaxtın çərxi dönər,
Yer üstünə bəla enər.
Bəşər oğlu yanar, sönər,
Hökmdarı zay olanda.
Xeyirsizdi şərin uğru,
Mömin donda gəzər oğru.
Bil, Azaflı, haqnan, doğru,
Dünya gülər bay olanda.
ZALIM OLUB ZÜLM ELƏMƏ
Bu dünyadan nələr gedər,
Zalım olub zülm eləmə.
Vəzifə də gələr, gedər,
Zalım olub zülm eləmə.
Çox doğrunu yalan gördüm,
Can verən, can alan gördüm.
Şahı düzdə qalan gördüm,
Zalım olub zülm eləmə.
Şair dərdi Qaf-qaf olar,
Haqq, vicdanı saf-saf olar.
Zərraf gözü sərraf olar,
Zalım olub zülm eləmə.
Məhəbbəti unutmayaq,
Sədaqəti unutmayaq.
Həqiqəti unutmayaq,
Zalım olub zülm eləmə.
Azaflı tək söz qanan ol,
Dost yolunda mərd yanan ol.
İnsanlara mehriban ol,
Zalım olub zülm eləmə.
DÜŞƏRSƏN
Şirin deyib, şirin gülsən,
Şəkərə, qəndə düşərsən.
Özgəsinə quyu qazsan,
Dərin qaz, sən də düşərsən.
Danışma, düz deyəmməyən,
Dövlətini yeyəmməyən.
Öz xalqını bəyənməyən,
Borana, çəndə düşərsən.
Yar döy yara calanmayan,
Dost döy dosta qalanmayan.
Dövran ilə dolanmayan,
Bəlaya gündə düşərsən.
Ölməmiş tacı verməyən,
Zalıma bacı verməyən,
Bacı-xəracı verməyən,
Qalar sürgündə düşərsən.
Azaflı, aç əl-qolunu,
Alma, namərdin pulunu.
Getməsən vaxtın yolunu,
Hər şeydən gendə düşərsən.
OLMAYA
Aman Allah, bu dünyada,
İnsan ömrü az olmaya.
Nə ayrılıq, nə də zindan,
Tərsə dönən yaz olmaya.
Adamlıq döy duymamazlıq,
Qəm hicrana uymamazlıq.
İgidlərdə saymamazlıq,
Gözəllərdə naz olmaya.
Ola dostun sədaqəti,
Azaflıya məhəbbəti.
İstəmirəm o cənnəti,
Orda söhbət, saz olmaya.
UZAQ-UZAQ
İstəmərəm dost, qardaşdan,
Olum, olum, uzaq-uzaq.
Ayrılmadı qəm-təlaşdan,
Sağım, solum uzaq-uzaq.
Gəncliyimi dövran aldı,
Gözlərimdə çaxmaq çaldı.
Ağrım dağa-daşa saldı,
Düşdü yolum uzaq-uzaq.
Azaflı can üzə-üzə,
Keçdi ömrüm bezə-bezə.
Səsim, sədam çatmaz sizə,
Əlim, qolum uzaq-uzaq.
CIĞALI GƏRAYLI
O aşıq ki yaranmasın,
Nə göz qanar, nə anlayar.
Pis övladı yaranmasın,
Nə siz qanar,
Nə biz qanar,
Nə bez qanar,
Nə düz qanar, nə anlayar.
Dosta gedər can fədağa,
Özün salar min qadaya.
Bir insan ki anlamaya,
O, daş-qaya,
Salmaz saya,
Çatmaz haya,
Nə döz qanar, nə anlayar.
Qardaş odur dada çatan,
Yar da odur qəlbə yatan.
Azaflını oda atan,
Bir az qanan,
Bir tərs canan,
Bir bəd zaman,
Nə söz qanar, nə anlayar.
A DOSTLARIM
İnsan oğlu, şeytan oğlu,
Qoşa gələr, a dostlarım.
Bəxt yatanda xata, bala,
Başa gələr, a dostlarım.
Müşgül olar haqqın özü,
Yamanların çıxsın gözü.
Yaxşıların yaxşı sözü,
Xoşa gələr, a dostlarım.
Haqq bir etsin düzü düzlə,
Mini minlə, yüzü yüzlə.
Azaflının təbi sizlə,
Cuşa gələr, a dostlarım.
ŞƏKİL SƏNİ
Əsir-əsir ol yadigar,
Eldən-elə, şəkil, səni.
Yada salsın baxan dostlar,
Dildən-dilə, şəkil, səni.
Ömür keçdi sorağında,
Mehri haqqın fərağında.
Gəz çələnglər qucağında,
Güldən-gülə, şəkil, səni.
Günahlara qatılmaynan,
Nadanlara satılmaynan.
Ürəklərdən atılmaynan,
Əldən-ələ, şəkil, səni.
Azaflı, of… şəryamanlar,
Çox çəkmişəm ah-amanlar.
Dolandırsın hey zamanlar,
İldən-ilə, şəkil, səni.
GEDƏR
Taleyindən küsmə, könül,
Birdən gələr, birdən gedər,
Haqdan ümid kəsmə, könül,
Hərdən gələr, hərdən gedər.
Bu dünyaya səs salanlar,
Tez boşalar tez dolanlar.
Var-dövlətə dost olanlar,
Zərdən gələr, zərdən gedər.
Azaflı, çox dəm-dəm olma,
Şad içində qəm-qəm olma.
Vəfasıznan həmdəm olma,
Şərnən gələr, şərnən gedər.
KİM KİMƏDİ
Bu fələyin tonqalında,
Donan yanır, kim kimədi.
Tutur dövran bildiyini,
Sanan sanır, kim kimədi.
Haqq ağlayır, nahaq gülür,
Oğru qalır, doğru ölür.
Düz payını əyri bölür,
Danan danır, kim kimədi.
Vətənimdə qeyrət yoxdu,
Qanununda mürvət yoxdu.
Nə bir xətir, hörmət yoxdu,
Anan anır, kim kimədi.
Azaflının min ahını,
Babalını, günahını,
Allahını, vallahını,
Qanan qanır, kim kimədi.
A SULTANIM
Gəl, gözlərəm yollarını,
İllərinən, a sultanım.
Sal boynuma qollarını,
Əllərinən, a sultanım.
Gəl, yaranı bağlayaram,
Öz qəlbimi dağlayaram.
Ah çəkərəm, ağlayaram,
Dillərinən, a sultanım.
Gəl olmaynan sən də yağı,
Azaflından tut sorağı.
Xəzan oldu ömrüm bağı,
Güllərinən, a sultanım.
BAŞINA DOLANDIĞIM
Ay insafsız, harda qaldın,
Gəl, başına dolandığım.
Bir canıma min od saldın,
Dil, başına dolandığım.
Bağman[2 - bağban] gülər gülüzardan,
Aşıq yanar ahı-zardan.
Bülbül çıxar intizardan,
Gül, başına dolandığım.
Dolan aləm nuralansın,
Seryaqubu paralansın.
Hicran bizdən aralansın,
El, başına dolandığım.
Azaflıyam, məhəbbətim,
Həm sevincim, həm afətim.
Sənsən pirim, ziyarətim,
Bil, başına dolandığım.
QANMADI
Bir nanəcib rəhbər oldu,
Eli qanmadı, qanmadı.
Bir kor nadan zərgər oldu,
Ləli qanmadı, qanmadı.
Hökmü dövran fənd əlində,
Qul yeyəmmir qənd əlində.
Oldu rayon, kənd əlində,
Dəli qanmadı, qanmadı.
Zalım haqnan üzə durdu,
Şər eylədi, tələ qurdu.
Pis yaxşıya ləkə vurdu,
Dili qanmadı, qanmadı.
Yoldaş gördüm yoldaşına,
Güllə atdı qardaşına,
Zəncir saldı yad başına,
Əli qanmadı, qanmadı.
Azaflının dərdi zaman,
Gülü xara verdi zaman.
Namərd etdi mərdi zaman,
Bəli qanmadı, qanmadı.
HƏQİQƏT
Ayılmayıb, a qardaşım,
Hələ gəzdiyin həqiqət.
Olub namərd, tərs əlində,
Kölə gəzdiyin həqiqət.
Keçmişdə də yoxmuş düzü,
Var indiki vaxda sözü,
Gələcəkdə bəlkə özü,
Gələ gəzdiyin həqiqət.
Azaflıynan görəklərdə,
Adı divar, dirəklərdə.
Yatır gücsüz ürəklərdə,
Belə gəzdiyin həqiqət.
AXTARAR
Hər sənətkar el üçündü,
Aşıq şənlik, toy axtarar.
Deyər görün ölən varmı,
Molla ölü, vay axtarar.
Adam var ki, ürək üzər,
Adam var ki, könül düzər.
Yaxşı olan, yaxşı gəzər,
Pis özünə tay axtarar.
Kimi uyar şöhrət-şana,
Kimi özün salar qana.
Azaflı tək yana-yana,
Kimi haqdan pay axtarar.
VAR
Hər insanın bu dünyada,
Həm çiyi, həm bişmişi var.
Hər gecənin, hər gündüzün,
Min hökmü var, min işi var.
Kimi tikər, kimi yıxar,
Kimi yeyər, kimi baxar.
Kimi enər, kimi qalxar,
Fələyi var, gərdişi var.
Hər çəməndə min gül əkən,
Dəryalara sel, su tökən.
Yerə, göyə pərdə çəkən,
Ay Azaflı, bir kişi var.
İNSAN OĞLU
Yaranandan ölənədək,
Nələr edər insan oğlu.
Yaxşı, yaman bilənədək,
Ölər hədər insan oğlu.
Bağlar yanar bar üstündə,
Güllər solar xar üstündə.
Bir-birini var üstündə,
Yeyər, didər insan oğlu.
Azaflı, haqq dürdanədi,
Uyma, dünya əfsanədi.
Gəldi getdi, gəlib gedi,
Gələr, gedər insan oğlu.
MƏNİ
Mən həqiqət aşiqiyəm,
Bəyənmədi gülüm məni.
Oxlar vurdu ox üstündən,
Çox ağrıtdı zülüm məni.
Qoşalayıb zər atmaram,
Şər danışıb, şər tutmaram.
Haqq yolunu unutmaram,
Yıxsa vaxtsız ölüm məni.
Can içində od yandıran,
Çırağını şad yandıran,
Əsər etməz yad yandıran,
Yandırar öz əlim məni.
Sarı cəllad aldı ələ,
Vurdu daşa, atdı selə.
Çox yalvardım insaf eylə,
Döydürdü öz dilim məni.
Çəkdiyim söz balasıdı,
Hər çınqı köz balasıdı.
Azaflı öz balasıdı,
Unutmasın elim məni.
MƏNİ
Yandırıbdı qəm odunda,
Qəhrim məni, qəhrim məni.
Qərq eylədi tufanında,
Nəhrim məni, nəhrim məni.
İtirmişəm öz canımı,
Eşidən yox amanımı.
Aparıb din-imanımı,
Sehrim məni, sehrim məni.
Azaflını nə şad elər,
Görən zaman fəryad elər.
Tez unudar, gec yad elər,
Mehrim məni, mehrim məni.
BAŞINDADI
Dərd deməyə yox bir divan,
Qanmaz millət başındadı.
Təriflənir alçaq, yalan,
Yaxşı töhmət başındadı.
Ürəklərdən ürək keçir,
Diləklərdən dilək keçir.
Cəhənnəmə mələk keçir,
Tutan cənnət başındadı.
Azaflı, gör o qansızlar,
Hakim oldu imansızlar.
Dövrana bax, vicdansızlar
Namus, qeyrət başındadı.
ZALIM OGLU, ZALIM QIZI
Bir-birinə yazılaydı,
Zalım oğlu, zalım qızı.
Pozulanda pozulaydı,
Zalım oğlu, zalım qızı.
Biri deyər, biri kəsər,
Biri döyər, biri küsər,
Biri söyər, biri əsər,
Zalım oğlu, zalım qızı.
Ay Azaflı, salma meyil,
Dolanarlar veyil, veyil.
İkisi də bir şey deyil,
Zalım oğlu, zalım qızı.
GÖZƏL
Əzəl-əzəl yaxşı dövran,
Nə var şirin sözdən gözəl.
Qəlbi təmiz ola insan,
İstəmirəm üzdən gözəl.
Həsrət dolu baxan gözlər,
Baxışları ürək közlər.
Sülh yaradan yalan sözlər,
Dava salan düzdən gözəl.
Azaflıyam, şan-şöhrətdən,
Nakam oldum məhəbbətdən.
Doxsan doqquz var-dövlətdən,
Bir əsil yar yüzdən gözəl.
MƏNİM
Axtarıram tapammıram,
Çoxdur haqnan davam mənim.
Yerim, yurdum, varım alan,
Zəhərləyib havam mənim.
Bu dünyada sultanlara,
O dünyada ilanlara,
Yalan zurna çalanlara,
Yem oldu el, obam mənim.
Yaradan da kömək etmir,
Əlim çatmır, ünüm yetmir.
Bir diləyim, arzum bitmir,
Nə alqışım, duam mənim.
Azaflı, bic Məmmədnəsir,
Düz deyirəm başım kəsir.
Taleyə bax, neçə əsir,
Yad bəsləyir yuvam mənim.
ŞAİRİYƏM
Mən fitrətdən yaranmışam,
Qanan insan şairiyəm.
Ay, Günəşdən nur almışam,
Məslək, vicdan şairiyəm.
Təbi bahar təbiətli,
Zaman istər ədalətli,
Saf arzulu, saf niyyətli,
İlqar, iman şairiyəm.
Cəhalətə var nifrətim,
Həqiqətə sədaqətim.
Mətin eşqim, məhəbbətim,
Əhdi-peyman şairiyəm.
Azaflını el atmasın,
Öz oğlunu yad tutmasın.
Ana vətən unutmasın,
Mən haqq-divan şairiyəm.
HARAY
Aman Allah, mehri-mahım,
Mənə sitəm etdi, haray.
Üzü yaman döndü şahım,
Dövranlarım bitdi, haray.
O ilqardan dönə-dönə,
Elə yandım sönə-sönə.
Ömür keçdi çönə-çönə,
Aylar, illər getdi, haray.
Azaflı haqq xülyasında,
Döydü dövran şər, yasında.
Qəhri-qəmlər dəryasında,
Cavanlığım itdi, haray.
GETDİ
Bahar gəldi o dağlardan,
Daşdı sellər, axdı getdi.
Bülbül uçdu o bağlardan,
Açdı güllər, yaxdı getdi.
Yerdə gördüm fələkləri,
İblisləri, mələkləri,
Əsdi tufan küləkləri,
Neçə illər vaxdı getdi.
Azaflıyam, darda qaldım,
Qılıncımı sözdə çaldım.
Tarixlərdən xəbər aldım,
Min-min ellər baxdı getdi.
SƏNDƏN
A bimürvət, etibarsız,
Ürək dönmür, zalım səndən.
Öz əhdinə, ay ilqarsız,
Ürək dönmür, zalım səndən.
Qəlbini daş etdi fələk,
Hər baxışın fitnə, kələk,
Eşq oduna yandı dilək,
Ürək dönmür, zalım səndən.
Azaflıdan çəkdi gözün,
Yaraları düzün-düzün.
Qırx dilin var, səksən üzün,
Ürək dönmür, zalım səndən.
MƏNİ BAGIŞLA
Ey könlümə can hökümdar,
Bağışla, məni bağışla.
Mən günahsız, sən günahkar,
Bağışla, məni bağışla.
Əğyar ilə get, qovuşun,
Olmasın qəmdən sovuşun.
Doğru sözlə yoxsa xoşun,
Bağışla, məni bağışla.
Azaflıyam, ar demişəm,
Məhəbbətə var demişəm.
Nahaqq sənə yar demişəm,
Bağışla, məni bağışla.
DÜNYASIDI
Gələn gedər, gedən gəlməz,
Dünya bax-bax dünyasıdı.
Ölüm dərdin kimsə bilməz,
Dünya, ax, ax dünyasıdı.
Qismətini yazan yazar,
Taleyini pozan pozar.
Kimi udar, kim uduzar,
Dünya çax, çax dünyasıdı.
Azaflıyam, gördüm nələr,
Mərd yıxılar, namərd gülər.
Kim zorlusa qalib gələr,
Dünya yax, yax dünyasıdı.
Fır-fırıldaq dünyasıdı.
HÖRMƏT ELƏ
Bacarırsan bu dünyada,
Yaxşılıq et, hörmət elə.
Mərd kimsəni vermə bada,
Yaxşılıq et, hörmət elə.
Ədalətin şüarıdır,
Həqiqətin şüarıdır,
Cəmiyyətin şüarıdır,
Yaxşılıq et, hörmət elə.
Yaman olma yamanlığa,
Abad istə viranlığa,
Harda olsan insanlığa,
Yaxşılıq et, hörmət elə.
Hamı haqqı gələ deyib,
Alçaqları ölə deyib.
Atalar da belə deyib,
Yaxşılıq et, hörmət elə.
Azaflının zər sözüdü,
İgid sözü, ər sözüdü.
Dahilərin hər sözüdü,
Yaxşılıq et, hörmət elə.
MƏN GÜLƏRƏM
Düz sözünə, düz vədənə,
Sən gələndə mən gülərəm.
İstəyimi dönə-dönə,
Sən biləndə mən gülərəm.
Sevdamızı şeş istərəm,
Günlərini xoş istərəm.
Bir istəsən beş istərəm,
Sən güləndə mən gülərəm.
Azaflıyam, daş-qaşımı,
İtirməyəm sirdaşımı.
Həsrət tökən göz yaşımı,
Sən siləndə mən gülərəm.
KİMƏ DEYİM
Ürək yanar məkanında,
Dörd paradır, kimə deyim?
Qohum, qardaş, dost yanında,
Üz qaradır, kimə deyim?
Bu yerlərin varı kimin,
Bu dağların qarı kimin?
Bu bağların barı kimin,
O hardadır, kimə deyim?
İçi zülmət, çölü şoxdu,
Dahi acdı, zalım toxdu.
İşim çoxdu, gücüm yoxdu,
Nə çaradır, kimə deyim?
Azaflını satan sahib,
Oddan oda atan sahib,
Divan yerin tutan sahib,
Nə karadır, kimə deyim?
GEDƏR
Dostum, vara bel bağlama,
Axar gələr, axar gedər.
Namərd yara dil bağlama,
Səni oda yaxar gedər.
Zəmanənin ilanları,
Bəzər-düzər yalanları,
Sənə səcdə qılanları,
Bəxt yatanda çıxar gedər.
Nə fələkdə kəramət yox,
Nə dövranda ədalət yox,
Nə əcəldə bir mürvət yox,
Tanrını da yıxar gedər.
Yaxşı ola adın, sanın,
Sorulmaya qanın, canın.
Azaflı da bu dünyanın,
Gərdişinə baxar gedər.
DÜNYASIDI
Yaxşılarnan yox arası,
Dünya axmaq dünyasıdı.
Ağından çox var qarası,
Dünya sarsaq dünyasıdı.
Dahiləri çəkər nələr,
Zalımları tufan ələr.
Kim güclüsə qalib gələr,
Dünya toxmaq dünyasıdı.
Haqqa yoxdur pay, Azaflı,
Həqiqəti zay, Azaflı,
Müxtəsəri, ay Azaflı,
Dünya yaltaq dünyasıdı.
SƏNİ MƏNDƏN, MƏNİ SƏNDƏN
Mehrim, xənnas pul eylədi,
Səni məndən, məni səndən.
Yalan, acı dil eylədi,
Səni məndən, məni səndən.
Canı candan qəm ayırdı,
Şanı-şöhrət, dəm ayırdı.
Ey vəfasız, kim ayırdı,
Səni məndən, məni səndən?
Azaflındı ağlar gözdü,
Zalım, qəlbin necə dözdü?
Həyat pozdu, əl-əl üzdü,
Səni məndən, məni səndən.
ALAR
Könül açan şeir yazsam,
Əllər onu əldən alar.
Söz gücünü məhəbbətdən,
Bir ürəkdən, dildən alar.
Acı sözlər zəhər dadar,
Acısını səbir udar.
Çökür tikan əl qanadar,
Gül ətrini güldən alar.
İçdim eşqin min camını,
Bəla sandım hər tamını.
Azaflı da ilhamını,
Öz ustadı eldən alar.
ƏLİNDƏDİ
Dünya peyda olan gündən,
Bəşər zaman əlindədi.
Qanun təbil çalan gündən,
Yaxşı yaman əlindədi.
Nahaqq dinir, haqq utanır,
Kişiliyi xər nə qanır?
Əsil olan ürək yanır,
Qəlbi vicdan əlindədi.
Xeyir olmaz şərin uğru,
Mömin donda gəzər oğru.
Azaflı, de, əyri, doğru,
Hər şey insan əlindədi.
GƏLMƏZ
İnsan oğlu, nə deyərsən,
Bu dünyaya nələr gəlməz?
Taleh üçün tor atarsan,
Qismətinə gələr, gəlməz.
Qul da ölər, şah da ölər,
Varlı ağlar, kasıb gülər.
Keçər illər, qərinələr,
Zaman üzü gülər gəlməz.
Qorxum qiyam, qiyamətdi,
Ədalətdi, şər töhmətdi.
Həyat dövrü ziddiyyətdi,
Azaflı haqq dilər gəlməz.
OLA
Nə olaydı yaradanın,
Öz əliylə payın ola.
Sağ can ilə şən dövranın,
Xoşbəxt ilin, ayın ola.
Arzuların min dil aça,
Diləklərin ətir saça.
Qada-bəla gendən qaça,
Özün kimi tayın ola.
Dava bizdən kənar olsun,
Dünya min-min bahar olsun.
Həyat, imkan, el var olsun,
Gündə şənlik, toyun ola.
Azaflını əyləməyə,
Şər lal ola söyləməyə.
Haqqı bərhaqq eyləməyə,
Çoxlu pulun, dayın ola.
ƏCƏL, ÖLÜM
Gələn köçər vaxtlı, vaxtsız,
Çəkər dara əcəl, ölüm.
Zalım, cani, xain, qansız,
Salar zara əcəl, ölüm.
Şahənşahlar salıbdı tac,
Qəhrəmanlar veribdi bac.
Tapılmadı şəfa, əlac,
Üzü qara əcəl, ölüm.
Əsir-əsir, zaman-zaman,
Keçdi illər yaxşı, yaman.
Ona heç bir həkim, loğman,
Bilməz çara əcəl, ölüm.
Dünyanın hər qitəsinə,
Dahilərin haqq səsinə,
Tarixlərin sinəsinə,
Vurdu yara əcəl, ölüm.
Ay Azaflı, azdı qanan,
Hanı atan, hanı anan?
Həm yaradan, həm yaranan,
Gedər hara əcəl, ölüm?
GEDƏR
Bədəsilnən yoldaş olma,
Çətin sənnən yola gedər.
Mətahını ucuz vermə,
Yerində sat pula, gedər.
Dost var, bəxtin yatan kimi,
Atar səni batan kimi.
Şeytan oğlu şeytan kimi,
Sən sağ desən, sola gedər.
Azaflı, düz düşər qana,
Yaxşı pisə, pis qanana.
Uyar vara, şöhrət-şana,
Çox gözəllər mala, gedər.
BİR ŞEY DEYİL
Dostu, yarı, məhəbbəti,
Anmayana bir şey deyil.
Eşq odundan alışmayıb,
Yanmayana bir şey deyil.
Dövran dövrana dövrandı,
İnsan insana insandı.
Qanan qanana qanandı,
Qanmayana bir şey deyil.
Azaflı söz atasıdı,
Könül qəmlər dəryasıdı.
Dünya şeytan dünyasıdı,
Sanmayana bir şey deyil.
HARDASAN
Neçə-neçə ellər gəzdim,
Mehri-nigarım, hardasan?
Günlər, aylar, illər gəzdim,
Ey gülüzarım, hardasan?
Yazım, baharım, hardasan?
Güllü bağlar dolanmışam,
Qarlı dağlar dolanmışam,
Neçə çağlar dolanmışam,
Sərim, sərdarım, hardasan?
Yazım, baharım, hardasan?
Niyə hicran həsrət oldu,
Gör kim kimə qismət oldu?
Dünya mənə zülmət oldu,
Gəl, intizarım, hardasan?
Yazım, baharım, hardasan?
Səndən ayrı qəm, möhnəti
Gördüm qiyam, qiyaməti.
Azaflının məhəbbəti,
Eşqə didarım, hardasan?
Yazım, baharım, hardasan?
QAĞA
Neçə tarix, dövran keçdi,
Canlar alan oldu, qağa.
Ölkə viran qoyan keçdi,
Yurdu talan oldu, qağa.
Qırx il mömin olanları,
Qırx il varla dolanları,
Qırx il namaz qılanları,
Zurna çalan oldu, qağa.
Qırx il hakim, şah, sultandır,
Taxtı-tacı qaldı andır.
Qırx il geydi cırıx-cındır,
Birdən kalan oldu, qağa.
Azaflı, qul mərd duranın,
Qırx il yazıb, din quranın.
Qırx il haqdan dəm vuranın,
Sözü yalan oldu, qağa.
GEDƏR
Dosta, vara bel bağlama,
Axar gələr, axar gedər.
Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «ЛитРес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/mikayil-azafli/qoca-azafliyam-68386390/) на ЛитРес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.
notes
1
sabahı
2
bağban