Главная страница | Сборники | Türk Bilmecelerinden Seçmeler

Türk Bilmecelerinden Seçmeler
Anonim
Millî Eğitim Bakanlığınca Türk ve Dünya edebiyatından seçilerek oluşturulan 100 Temel Eser, çocuklarımıza okuma alışkanlığı kazandırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Millî Eğitim Bakanlığının bu çalışmasını, ülkemizdeki okuma oranını arttırmaya ve dilimizin gelişimini sağlamaya yönelik önemli bir çaba olarak görüyoruz. Aynı eserleri okumuş, o eserlerdeki duygu ve düşünce zenginliğini kazanmış bireylerin oluşturacağı bir toplumun daha hoşgörülü ve paylaşımcı olacağını düşünüyoruz. İlköğretim seviyesindeki çocuklarımıza bu eserleri okutmayı başarabilirsek okuyan, bilinçli ve gelişmiş bir toplum olma yolunda ilk adımı atmış olacağız.


Türk Bilmecelerinden Seçmeler

Alçacık dallı
Yemesi ballı.
    Çilek
Ak tay, kara tay
İnce belli kara tay.
    Karınca
Ateşsiz yanar.
    Güneş
Altı taş, üstü taş
İçinde dolaş da dolaş.
    Minare
Azraili içeride
Bıyıkları dışarıda.
    Kılıç
Alçacık boylu
Kadife donlu.
    Patlıcan
Ağzı var, dili yok
Karnı var, bağırsağı yok.
    Şişe
Altı mermer, üstü mermer
İçinde sümüklü Ömer.
    Salyangoz
Attım sopayı
Dolaştı tepeyi.
    Ustura
Altı et
Üstü kemik.
    Tırnak
Arşın gibi ayakları
Aslan gibi bıyıkları.
    Arpa
Allah yapar yapısını
Kul açar kapısını.
    Karpuz
Ağaç üstünde
Kilitli sandık.
    Ceviz
Alçacık eşek
Yük taşır.
    Takunya
Ak üstünde karalar
Birbirini kovalar.
    Gece-Gündüz
Akşam baktım, çok idi
Sabah baktım, yok idi.
    Yıldız
Altı mermer, üstü mermer
İçinde, bir garip yatar.
    Ceviz
Alaca mezar
Dünyayı gezer.
    Para
Alçacık dağdan
Kar yağar.
    Elek
Akkabak yaprağı
Muhammed’in toprağı
Ya bunu bilirsin
Ya hemen ölürsün.
    Kur’an
Aşağı inerken kıkır kıkır güler
Yukarı çıkarken şıpır şıpır ağlar.
    Kova
Altı tahta, üstü tahta
İçinde bir sarı softa.
    Badem
Aldır anası
Yeşildir küpesi
Zordur yemesi.
    Biber
Akşam saçar
Sabah toplarım.
    Yıldız
Attım sopayı
Topladım koyunu.
    Ahlat
Alçacık papaz
Bayır çıkamaz.
    Tosbağa
Altı tavan, üstü tavan
İçinde yağlı pehlivan.
    Dil
Ağzı içinde dil
Haydi bunu bil.
    Kaval
Ankara’dan bir yığın pamuk geldi
Alayım dedim, kayboldu.
    Bulut
Akşam zayıflar
Gündüz şişmanlar.
    Yüklük
Altı odun, ortası un
Üstü kadife.
    İğde
Attır, ayılmaz
Çoktur, sayılmaz.
    Yıldız
Akıcıdır, kaynarsa yakıcıdır.
    Su
Atmaca hayvan gibi
Acısı, soğan gibi.
    Arı
Anası doğmadan kendisi
Kiremitlikte gezer.
    Duman
Altı, üstü koyun
Kırda oynar oyun.
    Ayakkabı
Alçacık tepe
Çıngıllı küpe.
    Nohut
Ağadan gelin aldım
Belayı satın aldım.
    Nezle
Ağzı var, dişi yok
Karnı var, bacağı yok.
    Testi
Altı manda, üstü keçi
Minareye çıkarken gördüm.
    Ayakkabı
Anasını sattığımın poturu
Yüklük üstünde oturu.[1 - Oturur.]
    Kedi
Ankara’da lokma pişti
Kokusu buraya düştü.
    Mektup
Anada değmez, babada değer
Halada değmez, amcada değer
Vallahi değmez, billâhi değer.
    Dudaklar
Adı bülbül
Saçı, sümbül.
    Soğan
Ak don içinde
Dik durur.
    Mısır
Altı ayağı var
Dördü ile yürür
Kanadı var, kuş değil
Boynuzu var, koç değil.
    Böcek
Akşam iner
Sabah biner.
    Yatak
Alaca mekik
Dünyayı gezik.
    Para
Ağabeyimin poturu
Dam üstünde oturur.
    Baca
Alçacık eşek
Kabacık döşek.
    Davar
Altı mermer, üstü mermer
İçinde bir gelin oynar.
    Dil
Allah’ın işi
Tepesinde dişi.
    Haşhaş
Avluya deri serdim
Bacaklarını geri serdim.
    Makas
Altı manda
Üstü keçi
Çayıra girdi.
    Kösele, Sahtiyan, Ayakkabı
Aparlacık, toparlacık
Bizim evden yukarlacık
Taş değil, tunç değil
Yumurta sarısı, hepten değil.
    Güneş
Benim bir kızım var
Yanağında dişi var.
    Kazma
Ben giderim, o gider
Yanımda tin tin eder.
    Gölge
Ben giderim, o gider
Önümde tin tin eder.
    Baston
Benim bir kuyum var
İki türlü suyu var.
    Yumurta
Bilmece, bildirmece
Dil üstünde kaydırmaca.
    Dondurma
Benim bir kutum var
İçinde, otuz iki otum var.
    Dişler
Ben giderim, o gider
Arkamda, parça parça iz eder.
    Baston
Bir kuşum var
Yuvayı yüce yapar
Hiçbir kuş yapamaz
Kuyumcu dökemez.
    Örümcek
Bir kuru kafa
Koydum rafa
Hint’ten gelir
Maymun suratlı.
    Hindistan Cevizi
Bir kızım var
Kat kat çeyizi var.
    Lahana
Benim bir oğlum var
Yer yer, doymaz.
    Ağız
Ben uyurum, o uyumaz
Ben kalkarım, o uyur.
    Kandil
Bir öküzüm var
Boynuzunu kesmeden içeri girmez.
    Çalı
Bilmece, bildirmece
Resim yapar, gündüz gece.
    Ayna
Bir beyaz köşküm var
Ararım, ararım kapısını bulamam.
    Yumurta
Bir evim var dört odalı
Her birinde bir kardeş yatar.
    Ceviz
Ben giderim, o kalır.
    İz
Biziz, iziz
Bir sürü kızız
Bir tahtaya diziliriz
Sabahleyin dağılırız.
    Yıldız
Buradan baktım, pek çok
Yanına gittim, hiç yok.
    Sis
Evimiz önünde bir göl var
Göl içinde yılan var
Yılan ağzında gül var.
    Lamba
Buradan attım kılıcı
Bafra’da çıktı bir ucu.
    Gökkuşağı
Bir küçücük mil taşı
Dolaşır, dağı taşı.
    Göz
Beyaz tarlaya
Kara tohum ektim.
    Yazı-Kağıt
Buradan attım kılıcı
Halep’te oynar bir ucu.
    Şimşek
Baca üstünde hokkabaz
Bunu bilmeyen kel papaz.
    Leylek
Bir öküzüm var
Boynuzundan işer.
    İbrik
Beyazla başladım
Yeşille işledim
Kırmızı ile bitirdim
Cümle âleme yetirdim.
    Karpuz
Bağırırken dinler
Susarken, inler.
    Yankı
Buradan baktım, ağarır
Yanına gittim bağırır.
    Dere
Bir top buldum
Yarısı altın, yarısı gümüş
Hastaya versem kanlanır
İstersem canlanır.
    Yumurta
Bir direkli
Yüz bin kiremitli
    Mantar
Bir yengem var:
Akşamdan sabaha kadar
Tek ayak üstü durur.
    Kapı
Buradan atıp tüfeği
İstanbul’da vurdum köpeği.
    Şimşek
Bir küçücük fincan
İçi dolu mercan.
    Diş
Benim bir sandığım var
Dört dilim ekmek alır.
    Ceviz
Bir kızım var, hep çalışır.
    Saat
Bir dam, kırmızı buzağı.
    Fırında ekmek
Ben söyleyeyim, sen bil.
    Bilmece
Beş kardeş
Çıtır mıtır avlu örter.
    Şiş
Bay, adını bilir
Bayan, tadını bilir
    Sakız
Buradan tuttum karşıya
Şavkı vurdu karşıya.
    Ayna
Bir dilim ekmeğim var
Yerim yerim bitmez.
    Yol
Başı topuz
Saçı topuz.
    Süpürge
Bilmece, bildirmece
İkileştirmece.
    İlik – Düğme
Biri demiş, gidelim
Biri demiş, duralım
Biri de, illallah demiş.
    Su, Kum, Saz
Beş kardeş, kuyu açar.
    Şiş
Bir kuyum var
İki türlü suyu var
    Yumurta
Bir elek çeyizim var
Sayarım, sayarım bitmez.
    Yıldız
Bir tepsi nar
Alırsan, elin yanar.
    Kor
Beş kardeş
Birbirine yetişemez.
    Parmaklar
Bir kızım var
Gelen öper, giden öper.
    Bardak
Bir tepsi nar
Haddin ise al.
    Ateş
Benim bir şeyim var
Bastığı yerde ot bitmez.
    Ateş
Bir öküzüm var
Kendi yer, kendi atar.
    Değirmen
Bilmece, bildirmece
Buz üstünde kaydırmaca.
    Kızak
Bir kilimim var;
Her yeri örter
Denizi örtmez.
    Kar
Bilgi dolu bir ev
İçine giriş ödev
Yurt sevgisi duyulur
Orda alev alev.
    Okul
Bir fırınım var
İçi bir pide alır.
    Badem
Bir ağacı oymuşlar
İçine dünya koymuşlar.
    Radyo
Biri demiş, vay başım
Biri demiş, ben hoşum
Biri demiş, vay belim.
    Çivi, Keser, Odun
Bir kızım var, pat pat
Elbisesi var, kat kat.
    Lahana
Bir, nedir?
Beş nedir?
Kâbedeki taş nedir?
    Allah, Namaz, Siyah taş
Ben giderim, o gider
Ben dururum, o gider.
    Ay
Bir dalda
Beş devlet.
    Parmaklar
Bir çanak yoğurdum var
Yarısı ak, yarısı kara.
    Göz
Bir ufacık odacık
İçi dolu yongacık.
    Ağız- Dişler
Ko kuşumun keyfi gelsin
Hanımlardan çimdik yesin.
    Pire
Bakınca görünür
Kaçınca silinir.
    Ayna
Bir vurdum
Bin çıktı.
    Ateş
Babam kandil
Dedem çıra
İşin yoksa
Beni ara.
    Ampul
Bağlarım yürür
Çözerim durur.
    Papuç
Cıvıl cıvıl kuşlar
Camiyi taşlar
Kendi kazanır
Ele bağışlar.
    Arı
Canı çeker
Cansız kovalar.
    Araba
C iken, O olur
O iken, C olur.
    Ay
Canı var, kemiği yok.
    Kelebek
Canına yandığımın poturu
Kiremitlik üstünde oturu.
    Baca
Camiyi dolandım
Kapısını bulamadım.
    Yumurta
Canına kıydığımın poturu
Yolunur, yolunur yine oturu.
    Ot yığını
Çın çınlı hamam
Kubbesi tamam
Bir gelin aldım
Babası imam.
    Saat
Çıt demeden avluya geçer.
    Güneş
Çay çay aşağı
Çimen aşağı
Şu çayırda bir kuşum var
Beli, budundan aşağı.
    Çekirge
Çarşıdan alınmaz
Mendile konmaz
Bundan tatlı
Bir şey olmaz.
    Uyku
Çarşıdan aldım bir tane
Eve geldim bin tane.
    Nar
Çalı dibinde çıra yanar.
    Çiğdem
Çit üstünde çimbilli kuş.
    Anahtar
Çam içinde bülbül öter.
    Radyo
Çıt burada
Çıt orada.
    Süpürge
Çiftliğe gittim
Bir kuş tuttum
Elini yedim
Kemiklerini attım.
    Taze üzüm
Çıtır çıtır yenir
Ona, eğlence denir.
    Kabak çekirdeği
Çam ağacını oyarlar
İçine tinton koyarlar
Ağlama tinton ağlama
Şimdi kulağını burarlar.
    Mandolin
Çarşıdan aldım, kapkara
Eve geldim, kıpkırmızı.
    Kömür
Dağa gider, eve bakar
Eve gelir, dağa bakar.
    Araba kuyruğu
Dağdan gelir
Taştan gelir
Meşin ceketli
Eniştem gelir.
    Kestane
Dağdan gelir, takır takır
Eve gelir, kilim dokur.
    Keçi
Dağdan gelir, dağ gibi
Kolları budak gibi
Eğilir bir su içer
Bağırır oğlak gibi.
    Araba
Dağdan yüksek
Attan, alçak.
    Yol
Dayım, dağdan dağa el sallar.
    Yaprak
Dağdan gelir, taştan gelir
Yularsız bir aslan gelir.
    Sel
Dört bacaklı
Koca dalaklı.
    Soba
Dört kardeş
Bir kuyuya ok atar.
    İnek memesi
Dağa gider uzanır
Eve gelir bozulur.
    Zincir
Dam üstünde yarım çörek.
    Ay
Dört kardeş, birbirini kovalar.
    Araba tekeri
Dağda, tak tak
Suda, şıp şıp
Arşın ayaklı
Burma bıyıklı.
    Balta, Balık, Leylek, Tavşan
Dağdan gelir, katirina
Ben onu tutarina
Kıskaçla, batırina.
    Pire
Dağdan gelir
Taştan gelir
Yüzü küllü
Eniştem gelir.
    Ateş
Dumanı tüter
İsterse gider
Balık değildir
Suda yüzer.
    Vapur
Dizi dizi odalar
Birbirini kovalar.
    Tren
Dağdan gelir, taştan gelir
Ardı açık, eniştem gelir.
    Keçi
Dinsizin gâvuru
Kulağını çekersen bağırı.
    Tüfek
Dünyada gölgesiz şey
Bil bakalım, bu ney?
    Ses
Dört tak tak
İki bak bak
İki dindon
Bir zinzon.
    Kedi
Dam üstünde darı saçtım
Sayamadım, eve kaçtım.
    Yıldız
Dört kap, bir küp
Eğri süven, doğru sap.
    Deve
Dağdan gelir, hop hopu
Ayağında altın topu.
    Arı
Dışı, katık
İçi, kütük.
    Zeytin
Dam üstünde, dana oynar.
    Dolu
Daracık yerde
Atlar tepişir.
    Yayık
Dışı, deri
İçi, darı.
    İncir
Dağdan gelir, taştan gelir
Minicik, kaplan gelir.
    Kedi
Dağda olur, dağda biter
Ovaya iner, güm güm eder.
    Yayık
Dağdan gelir, sekerek
Kuru üzüm, dökerek.
    Keçi
Dağa vardım, dağmaya
Söğüt dalı kırmaya
Otuz iki yüzük işledim
Bir kınalı parmağa.
    Dağ kirazı
Dışı kömür karası
İçi peynir mayası.
    Kestane
Dağdan gelir, takır takır
Ayakları gümüş, bakır.
    Araba
Dünyada her şeyde var.
    İsim
Değneğin ucunda bir yemiş
Onu yiyen ölmemiş
Oruç bozulmamış.
    Dayak
Dize kadar, kuyucuk.
    Çizme
Dışı var, içi yok
Dayak yer suçu yok.
    Top
Ekli mekli
Birbirine ekli.
    Zincir
Ev içinde şiş köpek.
    Yastık
Elemez, elemez
Ocak başına gelemez
Gelse de duramaz.
    Tereyağı
Elsiz, ayaksız kuyu kazar.
    Yağmur
Elden ele geçer
Belden bele geçer
Bunu bilmeyen
Kertenkele geçer.
    Para
Etten kantar
Altın tartar
    Kulak-Küpe
Edirne’den berisi
Kara koyun derisi.
    Bulut
Eğri ağaç, kar tutmaz.
    Köpek kuyruğu
Ev arkasından teke geçer
Boynuzları köke geçer.
    Saban
Ev üstünde bir kalbur yumurta.
    Yıldız
Ey neydim, neydim
Samur kürklü idim
Felek beni taşladı
Kızgın suda haşladı.
    Kestane
Evin aynası
Kedinin dayısı.
    Pencere- Cam
Elle beni, belle beni
İskelede bekle beni
Ben hanımım, kadınım
Şeker ile besle beni.
    Baklava
Ev üstüne deri gerdim
Bacakları geri serdim.
    Çatı
Erenler türbesinde
Yedi türlü, ot biter.
    Kilim
Evvelden vardı, yiyorduk
Yemesek, ölüyorduk
Şimdi var, yemiyoruz
Yemesek de ölmüyoruz.
    Ana sütü
Elim, elde
Belim, belde
Dingil dalda
Kara gölde.
    Eldiven, Kemer, Armut, Balık
Fik aşağı, fik yukarı
Fiğa fiğa, Mustafa Ağa.
    Terazi
Evin önünde şık şık
Evin arkasında şık şık.
    Yağmur
El kadar yüzü var
Kırk elli gözü var
Eğildikçe, yağmur yağar.
    Süzgeç
Gölgesiz, dere akar.
    Güneş
Gökte açık pencere
Kalaylı bir tencere.
    Ay
Gündüz et yer
Gece, yıldız sayar.
    Çakal
Göl içinde yılan var
Yılan ağzında yalın var.
    Gaz lambası
Gölgesi yok, sonu yok.
    Yol
Gece, harman
Gündüz, tepe.
    Yüklük
Gelişi kaplan gibi
Duruşu sultan gibi
Yayılır hasır gibi
Sürünür esir gibi.
    Kedi
Gelir Leyla’m, gider Leyla’m
Bir ayak üstü, durur Leyla’m.
    Kapı
Hanım içeride
Saçı dışarıda
    Mısır
Het dedim, hüt dedim
Kapı ardına, yat dedim.
    Süpürge
Hasan Ağanın katırı
Her ne vursan götürü.
    Köprü
Ha gitti kuşum
Burnu gümüşüm
Ağzı havada
Gözü yuvada.
    Arı
Hanım uyandı
Cama dayandı
Cam kırıldı
Kana boyandı.
    Nar
Hep içine, çöp içine
Ne söylersen, o da içine.
    Kulak
Ha öğürür, öğürür
Ali Dayı, yamaya tükürür.
    Tüfek
Hiç konuşmaz, haber verir
Sesi dağlara erir.
    Yankı
Hoppacık, kara gücük.
    Pire
Havaya bakar
Sümüğü akar.
    Mum
Hırtına, pırtına
Bin ağanın sırtına.
    Çiğdem
Izıdık mızıdık
Otuz iki kız idik
Bir sıraya dizildik
İnci gibi çözüldük.
    Dişler
Ihlamur sopalı
Ucu tapalı
Salsam yukarı
Yıldız, koparı.
    Tüfek
İğne batmaz
Makas, kesmez
Terzi biçmez.
    Gökyüzü
İstanbul’da bir tane
İzmir’de iki
Sivrihisar’da çok
Dünya’da hiç yok.
    İ harfi
İçi darı gibi
Dışı deri gibi.
    İncir
İki belikli
Kırk iki delikli.
    Çarık
İçi sarı, dışı beyaz.
    Yumurta
İki melek
Meleğin ortasında bir direk.
    Gözler, Burun
İki direkli
Dört tak tak
İki bak bak
Bir sulak.
    Eşek
İçi bitli
Dışı tatlı.
    İncir
İllim, iliksiz
İllim, kemiksiz
İllim maşar
Dağları aşar.
    Kelebek
İki çatal, bir makas
Bunu bilmeyen papaz.
    Kırlangıç
İçi taş, dışı taş
Ha, dolaş da dolaş.
    Minare
İki kırmızı, birbirini iter.
    Kiremit
İçicik, çıçıcık
İçi dolu çırpıcık.
    Kibrit
İzmir’e gider, izi belli olmaz
Arapça söyler, sözü belli olmaz.
    Arı
İnce belli, kara donlu.
    Karınca
İki eşek, yan yana atlar.
    Körük
İstanbul’da kaz pişti
Kokusu buraya düştü.
    Mektup
İnicik, minicik
Bir küçük sinicik.
    Mercimek
İki parmak, bir nara bakar.
    Maşa
Kara tavuk
Karnı yarık.
    Kahve
Küçücük, fıçıcık
İçi dolu, turşucuk.
    Limon
Küçücük tarar
Simit satar.
    Mantar
Karşıdan baktım, hiç yok
Yanına gittim pek çok.
    Karınca
Koskoca bir alamet
İçi kızıl kıyamet.
    Fırın
Kapı ardında
Kel çocuk.
    Süpürge
Kapılara saç koydum
Ben eşimi aç koydum.

Конец ознакомительного фрагмента.
Текст предоставлен ООО «Литрес».
Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/book/neizvestnyy-avtor-24202785/turk-bilmecelerinden-secmeler-69428371/chitat-onlayn/?lfrom=390579938) на Литрес.
Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

notes

1
Oturur.